استقلال و پرسپولیس را مجانی هم نمی خواهند!

سپهر ستاری: در شرایطی که 5 اردیبهشت آخرین مهلت حل مشکل مالکیت مشترک 2 باشگاه استقلال و پرسپولیس برای کسب مجوز حرفه ای است، به نظر می رسد گام های نهایی برای این اتفاق برداشته شده است. با اقدامات انجام شده، قرار است کنسرسیومی از 6 بانک مختلف مالکیت پرسپولیس را بر عهده بگیرند و استقلال هم به هلدینگ خلیج فارس خواهد رسید. اتفاقی که می تواند ضمن حل کردن مشکل مالکیت مشترک این 2 باشگاه، دوران جدیدی را برای آن ها رقم بزند.

امیررضا واعظ آشتیانی، مدیرعامل اسبق باشگاه استقلال یکی از حامیان این تصمیم وزارت ورزش است و اعتقاد دارد تنها راه نجات سرخابی های پایتخت از حذف از لیگ قهرمانان آسیا، واگذاری آن ها به همین شکل بود. او بر این باور است که با توجه به مشکلات درآمدزایی استقلال و پرسپولیس و هزینه های سنگین تیم داری، هیچکس تمایلی به خرید آن ها ندارد. او در گفتگو با ایرامکس درباره تصمیم اخیر وزارت ورزش صحبت کرده که در ادامه آمده است:

استقلال و پرسپولیس قرار است رسما واگذار شوند. نظر شما در خصوص این تصمیم چیست؟

من در گذشته هم نظرم این بود که برای حل کردن مشکل مالکیت مشترک 2 باشگاه، آن ها را به مجموعه های اقتصادی که جدا از دولت هستند و بودجه دولتی ندارند، واگذار کنند. باورم بر این بود که دولت می تواند برای مالکان جدید برنامه 3 تا 5 ساله تعیین کند تا شرایط را برای سهام فروشی یا بلوکی فروشی فراهم کنند. استقلال و پرسپولیس در حوزه فوتبال هیچ توجیه اقتصادی ندارند. ورزش کشور ما اصلا توجیه اقتصادی ندارد که سرمایه گذار علاقه مند به سرمایه گذاری شود. اشخاص حقیقی و حقوقی با یک تحلیل اقتصادی سود و فایده جلو می آیند و برای زیان سرمایه گذاری نمی کنند. استقلال و پرسپولیس را هر کمپانی اگر به تنهایی بخواهد بگیرد یا شخصیت حقوقی بگیرد، با توجه به گران بودن فوتبال، توجیه اقتصادی وجود ندارد. منابع درآمدی طوری نیست که دخل و خرج را هماهنگ کند. استقلال و پرسپولیس که به لحاظ برند از تمام باشگاه ها برتر هستند، اسپانسرشان در خوشبینانه ترین حالت بین 200 تا 250 میلیارد می دهد. در صورتی که 2 باشگاه در فصل جاری کف هزینه شان 700 میلیارد بوده است. شما فاصله این عددها را ببینید. خب این از کجا باید تامین شود؟ آیا منابع درآمدی دیگری دارند؟ 2 باشگاه استادیوم هم ندارند و آزادی را اجاره می کنند که هزینه آن از بلیت فروشی هم بیشتر است. فرض کنیم حق پخش تلویزیونی هم پرداخت شود و به صورت خوشبینانه 150 میلیارد به هرکدام بدهم. یعنی 250 میلیارد از اسپانسر و 150 میلیارد از حق پخش درآمد کسب کنند که مجموعا 400 میلیارد می شود. اینجا باز 300 میلیارد تا آن 700 میلیارد فاصله وجود دارد. اینجا نشان می دهد توجیه اقتصادی وجود ندارد. اگر بناست سرمایه گذار وارد شود، راهی جز ارزان کردن بخش حرفه ای فوتبال نیست. همین سقف بودجه، نزدیک به 100 درصد یا بیشتر فوتبال را گران کرد. من تعجب می کنم چرا دستگاه های نظارتی سکوت کردند. هرچند فدراسیون فوتبال مدعی است سازمان نظارتی گفتند سقف بودجه بگذاریم. خب سقف 400 میلیاردی چه توجیهی برای سرمایه گذار دارد؟ 13 باشگاه دولتی و خصولتی از جیب بیت المال خرج کنند که حاصلش همین چیزی است که می بینید! شما بداخلاقی فرهنگی می بینید، بنا به نظر کارشناسان بار فنی نمی بینید و موفقیتی هم به دست نیامده و 7000 میلیارد هزینه می شود. این 7000 میلیارد بابت چیست؟ ایا شور و شعف جامعه از جیب بیت المال تامین می شود؟ در دنیا هم از جیب بیت المال برای مردم شور و نشاط می آورند؟ نه آن ها شرایطی فراهم کردند که بخش خصوصی این شور و نشاط را ایجاد کند. منابع درآمدی و هزینه ای هم معلوم است. ما 22 سال است از بیت المال هزینه می کنیم و هیچ عایدی هم نداشته است.

آیا همین مشکل درآمدزایی باعث نمی شود مالکان جدید بعد از مدتی نسبت به تیم داری دلسرد شوند؟

بعید نیست که این اتفاق رخ دهد. این شرکت ها هم سهامدار دارند و بعد از مدتی آن ها اگر ببینند زیان می دهند، برایشان چالش ایجاد می شود. البته کار خوبی که انجام شد این بود که کنسرسیومی از بانک ها و شرکت ها جلو آمدند و یک شرکت نیست که این فضار را تحمل کند. شاید از منابع دیگر درآمدزایی کافی را دارند که می توانند بخشی از آن را برای مسیولیت اجتماعی در فوتبال هزینه کنند. در هر صورت چیزی که وجود دارد، این است که ورزش ما در شرایط فعلی توجیه اقتصادی ندارد و به همین خاطر است که به صورت فصلی در رشته های مختلف سرمایه گذاری می کنند و بعد از مدتی محو می شوند.

یک بحثی هم درباره منع قانونی بانک ها از تیم داری مطرح شده است.

چون به صورت کنسرسیومی هستند، منعی وجود دارد. من باورم بر این است که سهامداری در این موضوع جنبه بنگاه داری نمی گیرد و به عنوان مسیولیت اجتماعی از آن یاد می شود. سازمان ها هر کدام بخشودگی مالیاتی هم درباره سرمایه گذاری در حوزه ورزش دارند و منعی از لحاظ قانونی نمی بینم. از این جزو موضوعات فرهنگی، ورزشی و اجتماعی یاد کرد.

به نظر شما راهکار دیگری برای حل مالکیت مشترک وجود نداشت؟

به اعتقاد من هیچ راهی نداشت. چون هیچکس تمایل به خرید نداشت. شما دیدید وقتی خواستند سهام را بفروشند، تنها 3 درصد از 10 درصد را هواداران خریدند و 7 درصد را شخصیت های حقوقی گرفتند. نشان داد آدرس غلطی که می دادند که 2 باشگاه 30 میلیون هوادار دارند، یک وهنی بیش نبوده است. این نشان داد خریداری برای سهام باشگاه ها وجود نداشت. اگر مجانی هم استقلال و پرسپولیس را به کسی می دادند دوام نمی آورد و پس می داد. بهترین تصمیم همین کار بود.

تکلیف این 10 درصدی که فروختند هم مشخص نشد. درآمد آن که هدر رفت و تکلیف کسانی که سهام خریدند هم مشخص نیست.

سهامداران جدید باید تکلیف آن ها را روشن کنند. باید مجمع برگزار شود و مشخص کنند سود یا زیان داشته است. اگر سودی داشته باید تقسیم کنند که البته قطعا نداشته است. به هرحال آن ها سهامدار هستند و کنسرسیوم اگر بخواهد افزایش سرمایه بدهد، سهامداران خرد شرکت نکنند، میزان سهمشان کاهش پیدا می کند.

به نظرتان در خصوص تغییر در مدیریت این شرکت ها یا تغییر دولت، ممکن است نفر بعدی مثلا بگوید این تیم ها را نمی خواهم؟

ما در گذشته داشتیم شرکت هایی واگذار شدند که در آن تبانی بوده و از طریق قوه قضاییه ورود کردند و برخورد شد که مطمینا در این مورد رخ نداده است. چون به نظرم این شرکت ها را هم با خواهش و تمنا به وسط کار آوردند و دولت های بعدی هم نمی خواهند برای خودشان دردسر درست کنند. تا همینجا دولت کلی دردسر تحمل کرده و دولت بعدی نمی آید این را وتو کند و برگرداند. چون اینطوری دوباره بحث مالکیت مشترک از نظر AFC مشکل ساز می شود. البته ناگفته نماند اگر از بین استقلال و پرسپولیس، یکی هم واگذار می شد، کافی بود. AFC و فیفا می گویند همزمان 2 باشگاه نباید متعلق به دولت باشند. در عربستان و مصر هم الان باشگاه دولتی داریم. یکی هم واگذار می شد کفایت می کرد. الان هر 2 را واگذار کردند که یعنی دولت مطلق جدا شود که به نظرم کار درستی بوده است. من همیشه این پیشنهاد را دادم و نمی دانم آقایان فکر خودشان بوده یا حرف ما را گوش کردند ولی به هر صورت باورم این است کار درستی بوده است. حالا اداره کردن و مراقبت از تیم ها موضوع دیگری است که خودشان باید پیش ببرند.

الان یک نگرانی در خصوص اعضای هییت مدیره و مدیرعامل 2 باشگاه پس از واگذاری وجود دارد که افرادی وارد شوند که سررشته ای از فوتبال نداشته باشند. نظر شما چیست؟

این حق سهامدار است که افراد را انتخاب کند. در باشگاه های بزرگ دنیا هم افراد فوتبالی نیستند. افراد حقوقدان و اقتصادی حضور دارند. در کشور ما به تاجرها و پولدارها افراد اقتصادی می گویند ولی اینطوری نیست و افراد اقتصادی، کسانی هستند که تفکر اقتصادی دارند و نوع نگاهشان به ورزش و تجارتی که صورت می گیرد باعث می شود تصمیمات خوبی بگیرند. در باشگاه ها کمیته های تخصصی مختلفی وجود دارد. مثل کمیته بازاریابی و اقتصادی که آن ها با تدبیر و هوشمندی درباره موضوعات تصمیم می گیرند و در هییت مدیره این از جنبه های حقوقی و اقتصادی بررسی می شود و تصمیم گیری می کنند. به ندرت می بینید که در هییت مدیره باشگاه های بزرگ، یک فوتبالی وجود دارد. ما می گوییم ورزش و فوتبال صنعت است پس آدم های اقتصادی باید تصمیم گیری کنند. در زیرشاخه ها می توانند افراد ورزشی باشند. در بایرن مونیخ، اسطوره های باشگاه در شاخه های پایین مسیولیت دارند. در باشگاه های دیگر اینطوری نیست و حتما نباید کسی فوتبالی باشد و عکس با شورت ورزشی داشته باشد. باشگاه هایی که فرد فوتبالی ندارند ولی موفق هستند و هزینه و درآمدشان می خواند و در بورس هم هستند و آنجا کسانی سرمایه گذاری می کنند که اصلا فوتبالی نیستند. فقط آدم های اقتصادی هستند که اگر تیم نتیجه بگیرد، ارزش سهامشان بالا می رود. فرد اقتصادی عاقل همانطور که سهام کمپانی های بزرگ را می خرند، سهام باشگاه ها را هم می خرند که سود کنند.

258 258