طلاق بائن کی اقسام

طلاق بائن نوعی از جدایی در زندگی مشترک است که در آن، برخلاف طلاق رجعی، مرد پس از اجرای صیغه طلاق، دیگر حق بازگشت به زن را در دوران عده ندارد و برای از سرگیری زندگی مشترک، نیاز به عقد جدیدی خواهد بود. این نوع از طلاق، آثار حقوقی خاص و متفاوتی نسبت به طلاق رجعی دارد که آشنایی با آن ها برای هر فردی که درگیر مسائل مربوط به طلاق است، ضروری به نظر می رسد.

طلاق، یکی از وقایع حقوقی مهم در جامعه است که می تواند آثار عمیق و گسترده ای بر زندگی افراد بگذارد. قوانین مربوط به طلاق در فقه اسلامی و قانون مدنی ایران، انواع مختلفی را برای جدایی پیش بینی کرده اند که هر یک شرایط و احکام منحصر به فرد خود را دارند. در میان انواع طلاق، طلاق بائن جایگاه ویژه ای دارد؛ زیرا در این نوع طلاق، رابطه زوجیت به طور کامل قطع شده و مرد نمی تواند در دوران عده به زن رجوع کند. درک تفاوت های این طلاق با طلاق رجعی و همچنین آشنایی با اقسام آن، از اهمیت بالایی برخوردار است تا افراد بتوانند با آگاهی کامل تصمیمات درستی اتخاذ نمایند و حقوق خود را به درستی بشناسند.

این مقاله به بررسی جامع و دقیق مفهوم طلاق بائن، تفاوت های آن با طلاق رجعی و همچنین معرفی اقسام گوناگون آن بر اساس ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی ایران می پردازد. در ادامه، احکام و آثار حقوقی مرتبط با طلاق بائن، از جمله وضعیت مهریه، نفقه و عده، مورد تحلیل قرار خواهد گرفت تا خوانندگان با تمامی ابعاد این نوع طلاق آشنا شوند.

طلاق بائن چیست؟ (مفهوم و تفاوت های کلیدی)

طلاق بائن، در ادبیات حقوقی و فقهی ایران، به طلاقی گفته می شود که در آن، مرد پس از اجرای صیغه طلاق، به هیچ عنوان حق رجوع به زن را ندارد. به عبارت دیگر، با وقوع طلاق بائن، رابطه زوجیت به طور کامل و بدون امکان بازگشت خودبه خودی، قطع می شود. اگر زوجین پس از طلاق بائن تصمیم به ادامه زندگی مشترک بگیرند، باید با یکدیگر مجدداً و با عقد نکاحی کاملاً جدید، ازدواج کنند. این ویژگی، طلاق بائن را از طلاق رجعی متمایز می سازد.

تعریف حقوقی و شرعی طلاق بائن

از منظر حقوقی و شرعی، طلاق بائن به طلاقی اطلاق می شود که در آن، اختیار بازگشت به زندگی مشترک (رجوع) برای مرد، در مدت زمان عده یا حتی پس از آن، وجود ندارد. این بدان معناست که پس از ثبت این نوع طلاق، زن دیگر در قید زوجیت آن مرد نیست و برای تشکیل زندگی مشترک مجدد با همان مرد، حتماً باید صیغه عقد نکاح جدیدی جاری شود و تمام شرایط مربوط به یک عقد جدید، از جمله تعیین مهریه و اذن ولی (در صورت لزوم)، رعایت شود.

تفاوت های اساسی طلاق بائن با طلاق رجعی

آشنایی با تفاوت های بین طلاق بائن و طلاق رجعی، برای درک صحیح آثار حقوقی هر یک از آن ها بسیار حیاتی است. این دو نوع طلاق، علی رغم اینکه هر دو به انحلال عقد ازدواج منجر می شوند، از جهات مهمی با یکدیگر متفاوتند که در جدول زیر به برخی از این تفاوت های کلیدی اشاره شده است:

ویژگی	طلاق بائن	طلاق رجعی
حق رجوع مرد	مرد به هیچ عنوان حق رجوع به زن را ندارد و برای بازگشت نیاز به عقد جدید است.	مرد در مدت زمان عده می تواند به زن رجوع کند و رابطه زوجیت خودبه خود از سر گرفته می شود.
نفقه زن در عده	زن در مدت عده، حق دریافت نفقه ندارد، مگر اینکه حامله باشد.	زن در مدت عده، حق دریافت نفقه کامل را دارد.
ارث بردن زوجین در عده	زوجین در ایام عده از یکدیگر ارث نمی برند.	زوجین در ایام عده (در صورت فوت یکی از طرفین) از یکدیگر ارث می برند.
محرمیت در عده	زن و مرد در زمان عده، نامحرم محسوب می شوند و نمی توانند رابطه زناشویی داشته باشند.	زن و مرد در زمان عده، همچنان محرم یکدیگر هستند و ارتباط زناشویی میان آن ها جایز است.
امکان ازدواج مجدد با همان مرد	فقط با عقد جدید امکان پذیر است.	بدون نیاز به عقد جدید، با رجوع مرد در زمان عده امکان پذیر است.

مستندات قانونی طلاق بائن

قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران، به طور صریح به تفکیک و تشریح انواع طلاق پرداخته است. ماده ۱۱۴۳ قانون مدنی، طلاق را به دو قسم رجعی و بائن تقسیم می کند. سپس، ماده ۱۱۴۴ همین قانون، به صراحت بیان می دارد که «در طلاق بائن برای مرد حق رجوع نیست.» و در نهایت، ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی، مصادیق و اقسام طلاق بائن را به تفصیل برمی شمرد که هسته اصلی بحث این مقاله را تشکیل می دهد. این مواد قانونی، مبنای تشخیص و اجرای طلاق بائن در محاکم قضایی کشور محسوب می شوند.

بررسی جامع اقسام طلاق بائن (بر اساس ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی)

ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی، پنج مورد از اقسام طلاق را به عنوان طلاق بائن معرفی می کند. این موارد، شامل شرایط خاصی هستند که در صورت تحقق، طلاق واقع شده از نوع بائن محسوب می شود و مرد حق رجوع به زن را نخواهد داشت. آگاهی از این اقسام، برای افرادی که قصد طلاق دارند یا درگیر پرونده های طلاق هستند، بسیار ضروری است.

طلاق غیر مدخوله (طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود)

یکی از موارد طلاق بائن، طلاق زنی است که پس از عقد ازدواج، هنوز با او نزدیکی و رابطه زناشویی صورت نگرفته است. به این نوع طلاق، «طلاق غیر مدخوله» نیز گفته می شود. در چنین شرایطی، حتی اگر زن در دوران عقد، طلاق داده شود، طلاق او بائن محسوب می گردد و نیاز به نگه داشتن عده ندارد.

شرایط تحقق این نوع طلاق، تنها با اثبات عدم نزدیکی میان زوجین امکان پذیر است. این اثبات می تواند از طریق اقرار هر دو طرف، یا در صورت اختلاف، با استناد به گواهی پزشکی قانونی صورت گیرد. مهمترین اثر حقوقی طلاق غیر مدخوله، عدم لزوم نگه داشتن عده برای زن است. به موجب ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی، چون نزدیکی واقع نشده، زن نیازی به نگه داشتن عده طلاق ندارد و می تواند بلافاصله پس از طلاق، مجدداً ازدواج کند.

در خصوص مهریه در این نوع طلاق، طبق ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی، اگر طلاق قبل از نزدیکی واقع شود، زن تنها مستحق دریافت نصف مهریه تعیین شده خواهد بود، حتی اگر مهریه به صورت کامل تعیین و در عقدنامه ذکر شده باشد.

طلاق زن یائسه

زن یائسه، به زنی گفته می شود که به دلیل رسیدن به سن مشخص (معمولاً بالای ۵۰ سال) یا دلایل پزشکی، دیگر قابلیت بارداری و قاعدگی را ندارد. طلاق زن یائسه، یکی دیگر از اقسام طلاق بائن است. در این حالت، طلاق واقع شده به دلیل عدم نیاز به احراز بارداری و اطمینان از خلو رحم، بائن محسوب می شود و زن یائسه پس از طلاق، نیازی به نگه داشتن عده ندارد.

شرط تحقق این طلاق، احراز یائسگی زن در زمان وقوع طلاق است. این موضوع می تواند از طریق مدارک پزشکی یا سن زن احراز شود. همانند طلاق غیر مدخوله، اصلی ترین اثر حقوقی این طلاق نیز عدم لزوم نگه داشتن عده برای زن است. زن یائسه می تواند بلافاصله پس از طلاق، مجدداً ازدواج کند.

در مورد مهریه، اگر نزدیکی بین زوجین صورت گرفته باشد، زن یائسه مستحق دریافت تمام مهریه است. در غیر این صورت، تنها نصف مهریه به او تعلق می گیرد که این حکم کلی مهریه در طلاق قبل از نزدیکی است و مختص زن یائسه نیست.

طلاق خلع و مبارات (مادام که زن به عوض رجوع نکرده باشد)

طلاق خلع و مبارات از جمله طلاق های بائنی هستند که ریشه در کراهت و تنفر زوجین از یکدیگر دارند و با بذل مال از سوی زن به مرد صورت می پذیرند. بائن بودن این طلاق ها مشروط به عدم رجوع زن به مالی است که بذل کرده است.

طلاق خلع

طلاق خلع، طلاقی است که در آن زن به دلیل کراهت و تنفر شدید از شوهر خود، حاضر می شود مالی (که اصطلاحاً به آن «فدیه» یا «بذل» می گویند) به مرد بدهد تا او را طلاق دهد. این کراهت باید به حدی باشد که زن از ادامه زندگی مشترک با شوهرش اکراه داشته و ادامه آن را برای خود دشوار ببیند.

میزان «فدیه» یا «بذل مال» در طلاق خلع، می تواند متفاوت باشد؛ ممکن است کمتر، برابر یا حتی بیشتر از مهریه تعیین شده در عقد باشد. به عنوان مثال، زن می تواند بخشی از مهریه خود را به مرد ببخشد یا حتی مال دیگری را به او بدهد تا طلاق واقع شود. شرط بائن بودن طلاق خلع، تا زمانی است که زن در مدت عده، از بذل خود (یعنی مالی که به مرد داده) رجوع نکند. در صورت رجوع زن به مابذل در زمان عده، طلاق خلع به طلاق رجعی تبدیل شده و حق رجوع برای مرد زنده می شود. به این معنا که مرد می تواند در زمان عده به زن رجوع کند و زندگی مشترک از سر گرفته می شود. ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی به صراحت این نوع طلاق را تعریف کرده است.

طبق ماده ۱۱۴۶ قانون مدنی، «طلاق خلع آن است که زن به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد در مقابل مالی که به شوهر می دهد طلاق بگیرد اعم از این که مال مزبور عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.»

طلاق مبارات

طلاق مبارات، شباهت هایی به طلاق خلع دارد، اما تفاوت کلیدی آن در این است که کراهت از ادامه زندگی مشترک، متقابل و از هر دو طرف (هم زن و هم مرد) است. به عبارت دیگر، زن و مرد هر دو از یکدیگر بیزار هستند و نمی توانند زندگی مشترک را ادامه دهند. در این نوع طلاق نیز زن برای جدایی، مالی را به مرد می بخشد.

یکی از تفاوت های مهم طلاق مبارات با طلاق خلع، در میزان بذل مال است. در طلاق مبارات، مالی که زن به مرد می بخشد، نباید بیشتر از میزان مهریه او باشد و معمولاً کمتر یا معادل مهریه است. شرط بائن بودن و پیامد رجوع زن به مابذل در طلاق مبارات، مشابه طلاق خلع است؛ یعنی تا زمانی که زن از مالی که بخشیده است در زمان عده رجوع نکند، طلاق بائن باقی می ماند. اما اگر زن در زمان عده از بذل خود پشیمان شود و آن را پس بگیرد، طلاق مبارات به طلاق رجعی تبدیل شده و مرد حق رجوع پیدا می کند. ماده ۱۱۴۷ قانون مدنی به این نوع طلاق اشاره دارد.

طلاق سوم (سومین طلاق که پس از سه وصلت متوالی به عمل آید)

این نوع طلاق بائن، که به آن «سه طلاقه» نیز می گویند، زمانی اتفاق می افتد که یک زن و شوهر، سه بار متوالی از یکدیگر طلاق بگیرند و پس از هر طلاق، یا مرد در زمان عده رجوع کند یا پس از پایان عده، با عقد جدیدی مجدداً با هم ازدواج کنند. پس از وقوع طلاق سوم، رابطه زوجیت بین آن ها به طور بائن و غیرقابل برگشت می شود.

آثار حقوقی طلاق سوم این است که پس از این طلاق، مرد دیگر به هیچ عنوان حق رجوع به آن زن را ندارد و حتی نمی توانند با عقد جدید نیز با یکدیگر ازدواج کنند. برای اینکه این زوجین بتوانند مجدداً با هم ازدواج کنند، شرط بسیار مهمی وجود دارد: زن باید ابتدا با مرد دیگری (که اصطلاحاً «محلل» نامیده می شود) ازدواج دائم کند. پس از این ازدواج، باید نزدیکی بین زن و محلل صورت گیرد و سپس آن مرد یا فوت کند یا زن را طلاق دهد. تنها پس از انجام این مراحل است که زن می تواند با شوهر سابق خود، با عقد جدید، ازدواج مجدد کند.

طلاق زنی که به سن ۹ سال قمری نرسیده باشد

مورد دیگری از اقسام طلاق بائن، طلاق زنی است که به سن ۹ سال قمری نرسیده باشد. این حکم به دلیل عدم بلوغ شرعی و قانونی زن برای نزدیکی و بارداری است. طلاقی که در چنین شرایطی واقع می شود، همواره بائن محسوب می گردد.

شرط تحقق این طلاق، واضح است: سن زن باید کمتر از ۹ سال قمری باشد. در این حالت، طلاق بائن است و زن نیازی به نگه داشتن عده ندارد، حتی اگر به صورت فرضی نزدیکی هم صورت گرفته باشد (هرچند نزدیکی با چنین سنی شرعاً و قانوناً ممنوع و جرم محسوب می شود). عدم لزوم عده در این مورد نیز به دلیل عدم امکان بارداری و عدم نیاز به احراز خلو رحم است.

احکام و آثار حقوقی کلی طلاق بائن

طلاق بائن، به دلیل ماهیت خود که امکان رجوع مرد به زن را از بین می برد، احکام و آثار حقوقی متفاوتی نسبت به طلاق رجعی دارد. شناخت این احکام برای هر دو طرف طلاق، به ویژه زن، حائز اهمیت است.

عده در طلاق بائن

عده، مدت زمانی است که زن پس از طلاق، نمی تواند ازدواج مجدد کند. در طلاق بائن، وضعیت عده بسته به نوع طلاق متفاوت است:

• برای طلاق غیر مدخوله (قبل از نزدیکی) و طلاق زن یائسه: زن نیازی به نگه داشتن عده ندارد.
• برای طلاق خلع و مبارات و طلاق سوم (سه طلاقه): زن باید عده نگه دارد. مدت عده در این موارد معمولاً سه طهر (سه دوره پاکی از عادت ماهیانه) یا در صورت عدم عادت ماهیانه (به جز یائسگی)، سه ماه و ده روز است. برای زن حامله، عده تا زمان وضع حمل یا سقط جنین می باشد.
• برای طلاق زنی که به سن ۹ سال قمری نرسیده باشد: زن نیازی به نگه داشتن عده ندارد.

عدم لزوم عده در برخی از اقسام طلاق بائن، به دلیل عدم احتمال بارداری یا عدم وقوع نزدیکی است، که اهداف اصلی عده (اطمینان از عدم بارداری و فرصت برای رجوع) را از بین می برد.

نفقه زن مطلقه بائن

یکی از تفاوت های عمده طلاق بائن با طلاق رجعی، در حکم نفقه زن در طول مدت عده است. در طلاق بائن، به طور کلی، مرد موظف به پرداخت نفقه به زن در طول مدت عده نیست. این در حالی است که در طلاق رجعی، زن در ایام عده، همچنان مستحق دریافت نفقه از مرد است، زیرا در حکم همسر او محسوب می شود.

اما یک استثنای مهم وجود دارد: اگر زن در زمان طلاق بائن حامله باشد، مرد موظف است تا زمان وضع حمل (به دنیا آمدن فرزند)، نفقه او را بپردازد. این تکلیف نفقه، به دلیل حفظ مصلحت جنین و حمایت از مادر باردار است.

ارث در طلاق بائن

در طلاق بائن، به دلیل اینکه رابطه زوجیت به طور کامل قطع می شود و زن و مرد دیگر در حکم همسر یکدیگر نیستند، هیچ یک از زوجین در ایام عده از دیگری ارث نمی برند. این موضوع در تضاد کامل با طلاق رجعی است که در آن، اگر یکی از زوجین در زمان عده فوت کند، دیگری از او ارث می برد، چرا که همچنان در حکم زوج و زوجه محسوب می شوند.

شرایط عمومی صحت طلاق (مهم در طلاق بائن)

علاوه بر شرایط خاص هر یک از اقسام طلاق بائن، برخی شرایط عمومی نیز برای صحت هر نوع طلاقی، از جمله طلاق بائن، لازم است که در ادامه به آن ها اشاره می شود:

• اهلیت طلاق دهنده: مردی که اقدام به طلاق می کند باید بالغ، عاقل و دارای قصد و اختیار باشد. طلاق صادر شده از سوی فرد مجنون، صغیر یا کسی که تحت اجبار بوده، صحیح نیست.
• حضور دو نفر شاهد عادل: طبق قانون و شرع، صیغه طلاق باید در حضور دو نفر شاهد مرد عادل جاری شود.
• پاک بودن زن از عادت ماهیانه و نفاس: در صورتی که زن مدخوله باشد و یائسه یا صغیره نباشد، باید در زمان جاری شدن صیغه طلاق، از عادت ماهیانه و نفاس (خونریزی پس از زایمان) پاک باشد. این شرط برای اطمینان از عدم بارداری است.
• عدم نزدیکی در طهر پاکی: اگر زن مدخوله باشد و در طهر پاکی (دوره پاکی از عادت ماهیانه) باشد، نباید در آن دوره نزدیکی صورت گرفته باشد.

مهریه در طلاق بائن (ماده ۱۰۸۲ و ۱۰۹۲ قانون مدنی)

مسئله مهریه یکی از مهمترین مباحث در انحلال عقد ازدواج است و در طلاق بائن نیز احکام خاص خود را دارد. قانون مدنی ایران، حق مالکیت زن بر مهریه را به رسمیت شناخته است.

اصل مالکیت زن بر مهریه

بر اساس ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی، «به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.» این ماده نشان می دهد که زن به محض جاری شدن عقد نکاح، مالک تمام مهریه تعیین شده می شود و این حق، مستقل از وقوع نزدیکی است. با این حال، نحوه دریافت مهریه در زمان طلاق، بسته به شرایط خاصی تغییر می کند.

حالات پرداخت مهریه در طلاق بائن

در طلاق بائن، وضعیت پرداخت مهریه به دو حالت اصلی تقسیم می شود:

• طلاق قبل از نزدیکی: اگر طلاق بائن (مانند طلاق غیر مدخوله) قبل از وقوع نزدیکی و رابطه زناشویی صورت گیرد، زن تنها مستحق دریافت نصف مهریه تعیین شده است. این حکم بر اساس ماده ۱۰۹۲ قانون مدنی است که تصریح می کند: «هرگاه شوهر قبل از نزدیکی زن خود را طلاق دهد، زن مستحق نصف مهر خواهد بود و اگر در عقد مهر ذکر نشده باشد و شوهر قبل از نزدیکی و تعیین مهر زن خود را طلاق دهد، زن مستحق مهرالمتعه است.»
• طلاق بعد از نزدیکی: در صورتی که طلاق بائن پس از وقوع نزدیکی اتفاق بیفتد (مانند طلاق یائسه مدخوله، خلع، مبارات یا طلاق سوم)، زن مستحق دریافت تمام و کمال مهریه خود خواهد بود، مگر اینکه در طلاق خلع و مبارات بخشی از مهریه یا مال دیگری را به عنوان بذل (فدیه) به مرد بخشیده باشد. در این حالت، آنچه را که بخشیده است، نمی تواند مطالبه کند.

برای زنی که طلاق بائن می گیرد، این نکته بسیار حائز اهمیت است که بداند در کدام یک از این دو حالت قرار دارد تا بتواند حق خود را به درستی پیگیری کند.

امکان استرداد جهیزیه و هدایای نامزدی

پس از طلاق بائن نیز، زن حق دارد جهیزیه ای را که خود به منزل مشترک آورده است، استرداد کند. اثبات مالکیت جهیزیه معمولاً از طریق «سیاهه جهیزیه» که به امضای زوج رسیده، یا فاکتور خرید و شهادت شهود صورت می گیرد. همچنین، در مورد هدایای نامزدی (در صورتی که عقد فسخ یا طلاق داده شود)، اگر هدایا عیناً موجود باشند، قابل استرداد هستند، اما اگر تلف شده باشند، قابل مطالبه نیستند. این موضوع در طلاق بائن نیز صادق است و زن می تواند برای بازپس گیری اموال خود اقدام کند.

سوالات متداول درباره طلاق بائن

در ادامه به برخی از پرسش های رایج در خصوص طلاق بائن و جنبه های مختلف آن پاسخ داده می شود:

آیا در طلاق بائن امکان بازگشت و رجوع بین زوجین وجود دارد؟

خیر، در طلاق بائن به هیچ عنوان مرد حق رجوع به زن را ندارد و رابطه زوجیت به طور کامل منحل می شود. برای بازگشت به زندگی مشترک پس از طلاق بائن، زوجین باید با توافق و اراده هر دو طرف، با عقد نکاحی کاملاً جدید، مجدداً ازدواج کنند. این یکی از اساسی ترین تفاوت های طلاق بائن با طلاق رجعی است.

آیا در تمامی انواع طلاق بائن، زن نیازی به نگه داشتن عده ندارد؟

خیر، این تصور نادرست است. در برخی از انواع طلاق بائن، زن نیاز به نگه داشتن عده ندارد (مانند طلاق غیر مدخوله و طلاق زن یائسه و طلاق زنی که به سن ۹ سال قمری نرسیده باشد)، اما در سایر موارد مانند طلاق خلع، مبارات و طلاق سوم (سه طلاقه)، زن باید عده نگه دارد. مدت عده معمولاً سه طهر یا سه ماه و ده روز است.

اصلی ترین تفاوت طلاق بائن با طلاق رجعی چیست؟

اصلی ترین تفاوت در «حق رجوع» مرد است. در طلاق بائن، مرد حق رجوع ندارد، اما در طلاق رجعی، مرد می تواند در زمان عده بدون نیاز به عقد جدید، به زن رجوع کند و زندگی مشترک از سر گرفته می شود. تفاوت های دیگری مانند وضعیت نفقه، ارث و محرمیت در زمان عده نیز وجود دارد.

آیا طلاق توافقی می تواند از نوع بائن باشد؟ در چه صورتی؟

بله، طلاق توافقی می تواند از نوع بائن باشد. رایج ترین شکل آن، طلاق خلع است که زن با بخشش قسمتی از مهریه یا مال دیگر، موافقت مرد را برای طلاق جلب می کند. در طلاق توافقی، اگر توافق بر این باشد که طلاق از نوع خلع یا مبارات باشد، مادام که زن در زمان عده از بذل (مالی که بخشیده) رجوع نکرده باشد، طلاق بائن محسوب می شود.

در چه شرایطی ممکن است طلاق خلع یا مبارات به طلاق رجعی تبدیل شود؟

طلاق خلع و مبارات تا زمانی بائن هستند که زن در مدت عده، از مالی که به مرد بخشیده (مابذل)، رجوع نکند. اگر زن در زمان عده از بذل خود پشیمان شده و آن را پس بگیرد، طلاق خلع یا مبارات از بائن بودن خارج شده و به طلاق رجعی تبدیل می شود. در این صورت، مرد نیز حق رجوع به زن را پیدا می کند.

آیا در طلاق بائن، زن می تواند تمام مهریه خود را دریافت کند؟

بله، در بیشتر موارد زن می تواند تمام مهریه خود را دریافت کند، مگر در یک حالت خاص. اگر طلاق بائن قبل از نزدیکی و رابطه زناشویی واقع شده باشد، زن تنها مستحق دریافت نصف مهریه است. در غیر این صورت (یعنی اگر نزدیکی صورت گرفته باشد)، زن مالک تمام مهریه خود است، البته در طلاق خلع و مبارات آنچه را که بخشیده است، نمی تواند مطالبه کند.

نتیجه گیری

طلاق بائن، یکی از مهمترین و پیچیده ترین انواع طلاق در نظام حقوقی و فقهی ایران است که با ویژگی اصلی عدم امکان رجوع مرد به زن در دوران عده مشخص می شود. این مقاله به تفصیل به بررسی مفهوم طلاق بائن، تمایز آن با طلاق رجعی، و اقسام پنج گانه آن بر اساس ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی پرداخت. طلاق غیر مدخوله، طلاق زن یائسه، طلاق خلع و مبارات (مادام که زن به بذل خود رجوع نکند)، طلاق سوم و طلاق زنی که به سن ۹ سال قمری نرسیده باشد، هر یک دارای شرایط و آثار حقوقی خاص خود هستند که آگاهی از آن ها برای حفظ حقوق طرفین ضروری است.

همچنین، احکام مربوط به عده، نفقه و ارث در طلاق بائن، تفاوت های چشمگیری با طلاق رجعی دارند که بر وضعیت مالی و اجتماعی زوجین پس از جدایی تأثیرگذار است. درک دقیق وضعیت مهریه در این نوع طلاق، به ویژه در حالات قبل و بعد از نزدیکی، از اهمیت بالایی برخوردار است.

نظر به پیچیدگی ها و ظرافت های حقوقی فراوان در مبحث طلاق بائن و آثار گسترده آن بر زندگی افراد، توصیه قاطع می شود که پیش از هرگونه اقدام یا تصمیم گیری در این زمینه، حتماً با یک وکیل متخصص و مجرب در امور خانواده مشورت نمایید. دریافت مشاوره حقوقی تخصصی، به شما کمک می کند تا با آگاهی کامل از تمامی جنبه های قانونی و شرعی، بهترین تصمیم را اتخاذ کرده و از تضییع حقوق خود جلوگیری کنید.