در قلب استان چهارمحال و بختیاری نگینی فیروزه ای رنگ به نام تالاب گندمان خودنمایی می کند. این تالاب بین المللی با وسعت چشمگیر و تنوع زیستی بی نظیرش یکی از ارزشمندترین زیستگاه های پرندگان مهاجر و گیاهان آبزی در ایران به شمار می رود. اما این بهشت گمشده این روزها با چالش های جدی روبرو است. خشکسالی های پی درپی برداشت بی رویه آب و تغییر کاربری اراضی حیات این تالاب را به خطر انداخته اند. در این میان گردشگرانی که به این منطقه سفر می کنند می توانند نقش مهمی در حفظ و احیای این میراث طبیعی ایفا کنند. آگاهی از اهمیت تالاب گندمان انتخاب سفرهای مسئولانه و حمایت از جوامع محلی گام هایی موثر در راستای حفاظت از این اکوسیستم ارزشمند خواهد بود. با شناخت بیشتر این تالاب و جاذبه های اطراف آن سفری خاطره انگیز و در عین حال مفید را تجربه خواهید کرد.

معرفی تالاب گندمان

تالاب گندمان واقع در استان چهارمحال و بختیاری یکی از ۱۰ تالاب برتر ایران برای پرنده نگری محسوب می شود. این تالاب با مساحت حدود ۹۸۰ هکتار و ارتفاع ۲۲۱۹ متر از سطح دریا در فهرست تالاب های بین المللی کنوانسیون رامسر نیز به ثبت رسیده است. تالاب گندمان با چشم اندازهای طبیعی بکر تنوع زیستی غنی و موقعیت جغرافیایی منحصربه فرد همواره مورد توجه گردشگران و دوستداران طبیعت بوده است. این تالاب علاوه بر ارزش زیست محیطی نقش مهمی در اقتصاد منطقه و معیشت جوامع محلی ایفا می کند. فعالیت های گردشگری کشاورزی و دامداری از جمله منابع درآمدزایی ساکنان اطراف تالاب گندمان به شمار می روند. با این حال حفظ تعادل بین توسعه اقتصادی و حفاظت از محیط زیست امری ضروری برای پایداری این اکوسیستم ارزشمند است.

استان چهارمحال و بختیاری

استان چهارمحال و بختیاری با طبیعتی کوهستانی و آب و هوایی معتدل یکی از زیباترین مناطق ایران به شمار می رود. این استان به دلیل وجود تالاب های متعدد چشمه سارها و رودخانه های پرآب از تنوع زیستی بالایی برخوردار است. چهارمحال و بختیاری علاوه بر جاذبه های طبیعی دارای آثار تاریخی و فرهنگی متعددی نیز می باشد که نشان دهنده قدمت و غنای تمدن این منطقه است. صنایع دستی آداب و رسوم محلی و غذاهای سنتی از دیگر جاذبه های گردشگری این استان به شمار می روند. سفر به چهارمحال و بختیاری فرصتی مناسب برای آشنایی با فرهنگ و طبیعت بکر ایران است.

مسیر دسترسی به تالاب گندمان

برای دسترسی به تالاب گندمان ابتدا باید به استان چهارمحال و بختیاری سفر کنید. از تهران می توانید از طریق جاده اصفهان-بروجن به این استان برسید. پس از رسیدن به بروجن مسیر خود را به سمت شهر گندمان ادامه دهید. تالاب گندمان در نزدیکی شهر گندمان واقع شده است و دسترسی به آن از طریق جاده آسفالته گندمان-حسین آباد و همچنین جاده خاکی منتهی به اشکفت زلیخا امکان پذیر است. انتخاب مسیر مناسب بستگی به وسیله نقلیه و ترجیحات شخصی شما دارد. جاده آسفالته مسیر راحت تری برای خودروهای سواری است در حالی که جاده خاکی برای خودروهای آفرود و علاقه مندان به طبیعت گردی مناسب تر است.

شرایط آب و هوای تالاب گندمان

تالاب گندمان به دلیل قرار گرفتن در منطقه کوهستانی دارای آب و هوایی سرد و معتدل است. زمستان های این منطقه بسیار سرد و پربارش است و دمای هوا تا منفی ۳۰ درجه سانتیگراد نیز می رسد. در مقابل تابستان های تالاب گندمان معتدل و خنک است و دمای هوا به ندرت از ۳۰ درجه سانتیگراد فراتر می رود. بهترین زمان برای بازدید از تالاب گندمان فصل بهار و اوایل پاییز است. در این فصول هوا مطبوع و دلپذیر است و طبیعت منطقه در اوج زیبایی و سرسبزی خود قرار دارد. لازم به ذکر است که در فصل زمستان به دلیل سرمای شدید و بارش برف دسترسی به تالاب گندمان با دشواری همراه است.

پوشش گیاهی و جانوری تالاب گندمان

تالاب گندمان به دلیل وجود منابع آبی فراوان دارای پوشش گیاهی متنوعی است. گیاهان حاشیه ای و نم پسند از جمله گونه های غالب این منطقه به شمار می روند. درختان بید مرغ جگن ساز نی لویی زنبق آلاله آبی هزار نی بارهنگ آبی نخل مرداب عدسک آبی و بزواش از جمله گیاهانی هستند که در تالاب گندمان یافت می شوند. این تالاب همچنین زیستگاه مناسبی برای انواع پرندگان ماهی ها و سایر جانوران است. لک لک شکاریا حواصیل بالکان مرغابی سانان یلوه و سلیم از جمله پرندگانی هستند که در تالاب گندمان دیده می شوند. ماهی گورخری سفید کولی و سیاه ماهی نیز از جمله ماهی های موجود در این تالاب هستند. تنوع زیستی بالای تالاب گندمان نشان دهنده اهمیت این اکوسیستم ارزشمند است.

منبع آب تالاب گندمان

تالاب گندمان از طریق چشمه های حاشیه تالاب رودخانه آق بلاغ و بارش های جوی تغذیه می شود. چشمه های گل کوچک گل بزرگ مرادان و نصیرآباد از جمله مهم ترین چشمه های حاشیه تالاب گندمان به شمار می روند. رودخانه آق بلاغ نیز نقش مهمی در تامین آب این تالاب ایفا می کند. علاوه بر این بارش برف و باران در فصل های پاییز و زمستان به افزایش حجم آب تالاب گندمان کمک می کند. با این حال در سال های اخیر به دلیل کاهش بارش ها و افزایش برداشت آب حجم آب تالاب گندمان به طور قابل توجهی کاهش یافته است که این امر تهدیدی جدی برای حیات این اکوسیستم ارزشمند به شمار می رود.

تاریخچه تالاب گندمان بروجن

تالاب گندمان دارای قدمتی طولانی است و در طول تاریخ همواره مورد توجه انسان ها بوده است. این تالاب در گذشته شکارگاه سلطنتی بهرام گور پادشاه ساسانی بوده است. نام گندمان نیز برگرفته از نام شهری است که در نزدیکی این تالاب واقع شده است. تالاب گندمان علاوه بر ارزش تاریخی از نظر زمین شناسی و زیست بومی نیز دارای اهمیت فراوانی است. این تالاب محل زندگی پرندگانی است که از شمال اروپا به ایران مهاجرت می کنند. همچنین یکی از مهم ترین منابع زغال سنگ نارس یا تورب در عمق ۱۲ متری خاک این منطقه قرار دارد. آتش سوزی سال ۱۳۸۸ آسیب های زیادی به تالاب گندمان وارد کرد اما خوشبختانه بخش زیادی از این آسیب ها احیا شده اند.

بهترین زمان بازدید از تالاب گندمان

بهترین زمان برای بازدید از تالاب گندمان فصل بهار و اوایل پاییز است. در این فصول هوا مطبوع و دلپذیر است و طبیعت منطقه در اوج زیبایی و سرسبزی خود قرار دارد. در فصل بهار تالاب گندمان مملو از گل های وحشی و گیاهان سرسبز است و پرندگان مهاجر در این تالاب لانه گزینی می کنند. در فصل پاییز نیز رنگ های پاییزی جلوه ای خاص به تالاب گندمان می بخشند و مناظر چشم نوازی را خلق می کنند. لازم به ذکر است که در فصل زمستان به دلیل سرمای شدید و بارش برف دسترسی به تالاب گندمان با دشواری همراه است و در فصل تابستان نیز هوا گرم و خشک است.

تفریحات و امکانات رفاهی تالاب گندمان

تالاب گندمان فرصت های متنوعی را برای تفریح و گردشگری در اختیار بازدیدکنندگان قرار می دهد. تماشای پرندگان مهاجر ماهیگیری پیاده روی و دوچرخه سواری پیک نیک و کوهنوردی از جمله تفریحاتی هستند که می توانید در تالاب گندمان از آن ها لذت ببرید. در اطراف تالاب گندمان امکانات رفاهی محدودی وجود دارد. سرویس بهداشتی و فروشگاه های کوچک از جمله امکاناتی هستند که در این منطقه یافت می شوند. برای اقامت می توانید از اقامتگاه های بوم گردی و هتل های موجود در شهر گندمان و روستاهای اطراف استفاده کنید. لازم به ذکر است که در فصل های پربازدید رزرو اقامتگاه از قبل ضروری است.

تماشای پرندگان مهاجر تالاب

تماشای پرندگان مهاجر یکی از جذاب ترین تفریحات تالاب گندمان است. این تالاب زیستگاه مناسبی برای انواع پرندگان مهاجر از جمله اردک خوتگا آگرت حواصیل فلامینگو کشیم های کوچک و بزرگ بوتیمار خروس کولی پرستوی دریایی لک لک های خاکستری و جغد تالابی است. برای تماشای پرندگان بهتر است از دوربین دوچشمی و راهنمای محلی استفاده کنید. همچنین رعایت سکوت و عدم ایجاد مزاحمت برای پرندگان امری ضروری است.

ماهیگیری

ماهیگیری یکی دیگر از تفریحات محبوب در تالاب گندمان است. برای ماهیگیری در این تالاب نیاز به مجوز دارید. ماهی گورخری سفید کولی و سیاه ماهی از جمله ماهی هایی هستند که می توانید در تالاب گندمان صید کنید. لازم به ذکر است که ماهیگیری در فصل تخم ریزی ماهی ها ممنوع است.

پیاده روی و دوچرخه سواری

پیاده روی و دوچرخه سواری در اطراف تالاب گندمان فرصتی مناسب برای لذت بردن از طبیعت بکر و مناظر چشم نواز این منطقه است. مسیرهای پیاده روی و دوچرخه سواری متعددی در اطراف تالاب وجود دارد که می توانید با توجه به سلیقه و توانایی خود یکی از آن ها را انتخاب کنید.

پیک نیک در تالاب گندمان

پیک نیک در کنار تالاب گندمان تجربه ای لذت بخش و به یادماندنی خواهد بود. می توانید در کنار تالاب زیراندازی پهن کنید و از هوای تازه و مناظر زیبای این منطقه لذت ببرید. لازم به ذکر است که رعایت نظافت و عدم آسیب رساندن به طبیعت امری ضروری است.

کوهنوردی

کوهنوردی در کوه های اطراف تالاب گندمان فرصتی مناسب برای ماجراجویی و لذت بردن از چشم اندازهای بی نظیر این منطقه است. کوه های کلار و چرو از جمله کوه هایی هستند که می توانید در آن ها به کوهنوردی بپردازید. برای کوهنوردی بهتر است از راهنمای محلی و تجهیزات مناسب استفاده کنید.

جاذبه های دیدنی اطراف تالاب گندمان

در اطراف تالاب گندمان جاذبه های دیدنی متعددی وجود دارد که می توانید در سفر خود از آن ها بازدید کنید. تالاب چغاخور آبشار تنگ زندان کوه و دریاچه کلار حمام شاه عباس تپه باستانی گندمان و بازار تاریخی چاربازار از جمله این جاذبه ها هستند.

تالاب چغاخور

تالاب چغاخور یکی دیگر از تالاب های زیبای استان چهارمحال و بختیاری است که در نزدیکی تالاب گندمان واقع شده است. این تالاب نیز زیستگاه مناسبی برای انواع پرندگان مهاجر و گیاهان آبزی است. تالاب چغاخور دارای امکانات رفاهی بیشتری نسبت به تالاب گندمان است.

آبشار تنگ زندان

آبشار تنگ زندان یکی از زیباترین آبشارهای استان چهارمحال و بختیاری است که در نزدیکی تالاب گندمان واقع شده است. این آبشار با ارتفاع حدود ۱۲۰ متر از دل صخره ای بیرون می آید و منظره ای تماشایی را خلق می کند.

کوه و دریاچه کلار

کوه کلار با ارتفاع حدود ۳۴۲۸ متر یکی از بلندترین کوه های استان چهارمحال و بختیاری است که در نزدیکی تالاب گندمان واقع شده است. در قله این کوه دریاچه ای زیبا و زلال قرار دارد که از آب شدن برف های کوه به وجود آمده است.

حمام شاه عباس

حمام شاه عباس یکی از آثار تاریخی شهر گندمان است که در مرکز این شهر واقع شده است. این حمام متعلق به دوره صفویه است و دارای معماری زیبا و منحصر به فردی است.

تپه باستانی گندمان

تپه باستانی گندمان یکی از آثار تاریخی شهر گندمان است که قدمت آن به دوران باستان باز می گردد. این تپه در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

بازار تاریخی چاربازار

بازار تاریخی چاربازار یکی از قدیمی ترین بازارهای منطقه است که در شهر گندمان واقع شده است. این بازار دارای معماری قدیمی و زیبا است و محل عرضه انواع صنایع دستی و محصولات محلی است.

تالاب گندمان کجاست؟

تالاب گندمان در استان چهارمحال و بختیاری نزدیکی شهر گندمان و در فاصله کمی از شهر بروجن واقع شده است.

ماهیگیری در تالاب گندمان آزاد است؟

ماهیگیری در تالاب گندمان با کسب مجوز و در فصل های مجاز امکان پذیر است.

آب وهوای تالاب گندمان چگونه است؟

آب وهوای تالاب گندمان سرد و کوهستانی است با زمستان های بسیار سرد و تابستان های معتدل.

بهترین زمان سفر به تالاب گندمان بروجن؟

بهترین زمان برای بازدید از تالاب گندمان فصل بهار و اوایل پاییز است زمانی که هوا مطبوع است.

چه جاذبه های دیدنی اطراف تالاب گندمان وجود دارد؟

جاذبه های اطراف شامل تالاب چغاخور آبشار تنگ زندان کوه و دریاچه کلار حمام شاه عباس و تپه باستانی گندمان است.