غفلت در بهره برداری از میادین مشترک نفت و گاز، چه بر سر آینده اقتصاد می آورد؟

به گزارش ایرامکس منابع نفت و گاز محدودند و هر روز هم از میزان شان کاسته می شود و از سوی دیگر، سوخت های فسیلی به واسطه تاثیرات سویی که بر زیست بوم کره زمین می گذارند، اگر جایگزین مطمینی برای شان پیدا شود، جایگاه و ارزش خود را در صنعت و اقتصاد جهان از دست خواهند داد؛ چنان که امروز شاهد گسترش سوخت های پاک و انرژی های سبز هستیم؛ ازاین رو حتی این احتمال وجود دارد که زودتر از آنکه منابع نفت و گازمان تمام شود، بی ارزش و بی مشتری بماند.

روزنامه شرق نوشت: پس چاره چیست و چه باید کرد؟ خرج کردن منابع و سرمایه های ملی در کشور به چنان مرز بحرانی رسیده که دیگر قطعا زمان و فرصت نداریم که چرخ را از نو اختراع کنیم و نسخه های بی مایه و فاقد پشتوانه اجرایی و عملیاتی ارایه دهیم. تنها گزینه پیش رو، گام زدن در مسیر تجربه های امتحان پس داده و به ثمر نشسته است. تجربه همان هایی که مانند ما منابع خدادادی دارند، چه در داخل کشورشان و چه در میادین مشترک؛ اما با نگاهی متفات، درآمدهای حاصل از فروش نفت و گازشان را در عوض هزینه کرد برای بودجه های جاری به کانال های سرمایه گذاری هدایت کرده و امروز، فصل خوشه چینی شان رسیده؛ کشورهایی مانند نروژ یا همسایگانی مانند امارات و قطر.

نفت و گاز برای این کشورها سرمایه ملی بوده، سرمایه را سرمایه گذاری کردند و هزینه های شان را هم از کنار همان سرمایه گذاری ها تامین می کنند؛ نگاهی که شاید در کشور ما با راه اندازی حساب ذخیره ارزی و بعد هم صندوق توسعه ملی گام های نخستینش برداشته شد؛ اما از همان گام نخست و قدم اول فراتر نرفت؛ چراکه این مهم، نیازمند عزمی ملی و خواستی همگانی است؛ اینکه منابع ملی را به کانال سرمایه گذاری هدایت کنیم تا حق آیندگان را هم حفظ کنیم و سهم آنها را هم پیش خور نکنیم، نیازمند همراهی و همگامی همه سیاست گذاران و تصمیم گیران و مجریان است.

صندوق توسعه ملی در مدت قریب به سه سال گذشته سعی بر آن داشته تا این مفهوم را برای تمام ارکان اقتصادی کشور تبیین و تفهیم کند که کارکرد و اساسنامه این صندوق، ایفای نقش در کسوت یک صندوق بین نسلی است تا منابع ملی را سرمایه گذاری کرده، خلق ثروت و ارزش کند و در نهایت، هم ساکنان امروز و هم اهالی فردا را منتفع سازد؛ اما نه تنها شاهد همراهی و همگاهی نبوده؛ بلکه تمام انرژی و ظرفیت هایش را صرف آن کرده تا سنگ هایی را که پیش پایش نهاده اند، بردارد؛ آن هم برای آینده فرزندان این سرزمین. افق روشن صندوق توسعه ملی که با عنوان حکمرانی نوین مطرح شد و چشم اندازش وصول مطالبات ملی و معوق و هدایت در راستای ارزش آفرینی برای مردم ایران بوده، امروز به جنگی فرسایشی بدل شده است .

و اما در میانه این کشمکش، آنچه ذبح می شود، منفعت مردم ایران است و بدون تردید برنده بازی، همسایگانی هستند که از تعلل و بی عملی ما سود می برند؛ سرمایه گذاری صندوق توسعه ملی در میادین مشترک نفت و گاز به منظور افزایش برداشت از منابعی که همسایه با تمام توان و ظرفیت از آن برداشت می کند، فرصت طلایی برای خلق ثروت و افزایش سرمایه و منابع ملی بود؛ فرصتی که با تنگ نظری و بخشی نگری به اضمحلال رفت و تنها کشورهایی را که با آنها میادین مشترک داریم، شادمان کرد.

کشوری مانند قطر که میدان گازی پارس جنوبی را با ما به اشتراک دارد، نه تنها با تمام توان و ظرفیت در حال برداشت است؛ بلکه همواره و هرروزه سرمایه گذاری در این میدان را افزون می کند تا کاهش افت فشار در پی برداشت مستمر، حجم تولید و صادرات شان را کاهش ندهد؛ اما ما در این سوی مرز تنها اقدامات آنها را به نظاره نشسته ایم و قدم از قدم برنمی داریم. بحمدالله توجیه ها و بهانه ها جور است: کشور در شرایط تحریم است و توان سرمایه گذاری تازه را نداریم و الخ… . اما صندوق توسعه ملی دقیقا در چنین شرایطی طرحی را ارایه داد که حجم بالایی از سرمایه ها را به میادین مشترک نفت و گاز گسیل می کرد و حاصلش افزایش برداشت درخورتوجه از میادین بود که هم سرمایه ملی را افزون می کرد و هم با پرداخت سهم دولت، گشایشی ایجاد می کرد و مرهمی می شد بر اقتصاد ملی؛ اما حیف و صد حیف که منفعت ملی فدای بخشی نگری شد.

23302