لزوم تشخیص به موقع تنبلی چشم در کودکان؛ والدین غربالگری‌ها را جدی بگیرند

کاوه ابری اقدم؛ دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری ایرامکس گفت: در تنبلی چشمی فرد به دلیل وجود بیماری در داخل چشم، دید واضحی ندارد؛ تنبلی چشم با اصلاح عیوب انکساری، استفاده از لنز تماسی و عینک نیز بهتر نمی‌شود. 

این متخصص چشم مطرح کرد: تنبلی چشم به سه علت ایجاد می‌شود. تنبلی چشم ناشی از عیوب انکساری، تنبلی چشم ناشی از محرومیت از نور و تنبلی چشم ناشی از انحراف چشم از انوع علت‌های ابتلا به آن است.

وی ادامه داد: شایع‌ترین نوع تنبلی چشم ناشی از عیوب انکساری است. در این شرایط شماره دو چشم با یکدیگر اختلاف داشته و یک‌چشم دید ضعیف‌تر نسبت به دیگری دارد و مغز انسان برای نمایش تصویری واضح، مجبور است دید کم چشم ضعیف را حذف کند؛ بنابراین فرد عملاً از یک‌چشم استفاده می‌کند.

تنبلی چشم نشانه‌ای ندارد

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران با اشاره به اینکه چشم تنبل هیچ مشخصه‌ای ندارد، افزود: نمی‌توان با نگاه کردن به چشم فرد تشخیص داد که دید ضعیف یا عادی دارد. بنابراین برای تشخیص تنبلی چشم حتماً باید شماره چشم تعیین شود.

وی گفت: والدین معمولا تنبلی ناشی از انحراف چشم را تشخیص می‌دهند و به پزشک مراجعه می‌کنند. متخصص نیز با بررسی علت، درمان را آغاز می‌کند.

این متخصص چشم‌پزشک مطرح کرد: انحراف چشم دلایل مختلفی دارد. در برخی افراد عیوب انکساری باعث انحراف چشم می‌شود که با عینک زدن یا با انجام عمل جراحی، مشکل انحراف حل می‌شود. دلیل دیگری که باعث ایجاد انحراف چشم می‌شود، وجود توده یا تومور داخل چشمی است که تظاهر اولیه آن به شکل انحراف قرنیه است.

ابری اقدم به عامل سوم ایجاد تنبلی چشم یعنی محرومیت از نور اشاره کرد و گفت: هر عاملی که مانع رسیدن نور به داخل چشم شود می‌تواند عاملی برای ایجاد تنبلی چشم ناشی از محرومیت نور باشد. به‌عنوان‌مثال شخصی که به‌صورت مادرزاد آب‌مروارید دارد یا دچار افتادگی پلک است، نور از عدسی چشم او رد نشده و باعث ایجاد تنبلی چشم می‌شود. درواقع مقاوم به درمان‌ترین نوع تنبلی چشم، تنبلی چشم ناشی از محرومیت نور است.

وی ادامه داد: مهم‌ترین وظیفه یک چشم‌پزشک تشخیص تنبلی چشم، در مراحل اولیه است، زیرا درمان دیرهنگام ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری داشته باشد. به همین دلیل باید غربالگری بینایی، بررسی انحراف و تنبلی چشم از همان بدو تولد آغاز شود. متخصص اطفال هنگام تولد نوزاد، حتماً باید رفلکس قرمزی مردمک چشم را چک کند تا متوجه شود سایز دو چشم با یکدیگر اندازه است یا خیر. رنگ چشم‌ها یکسان است یا باهم فرق دارد. اگر هیچ مشکلی وجود نداشت، سن بعدی غربالگری ۶ ماه، سه سال و سپس ۷ سالگی و قبل از ورود کودک به مدرسه است.

دانشیار دانشگاه علوم پزشکی ایران به نقش والدین در تشخیص به‌موقع تنبلی چشم اشاره کرد و گفت: والدین باید آگاه باشند و در زمان مناسب فرزند خود را برای انجام غربالگری نزد یک پزشک متخصص ببرند.