مهم ترین عواملی که به تیاتر شهرستان ها ضربه زده است

ایرامکس/خراسان رضوی خراسان رضوی و مشهد که از آن به عنوان پایتخت فرهنگی جهان اسلام نام برده می شود در عرصه تیاتر از قدمت و پیشینه ارزنده و قابل اعتنایی برخوردار بوده، به طوری که مهد هنرمندان و نام آوران بزرگ است.

با تلاش های انجام شده تیاتر در بسیاری از شهرهای خراسان رضوی طی چند سال گذشته سیر صعودی داشته و از رشد کمی و کیفی مناسب برخوردار بوده به طوری که در سال گذشته موفقیت های بسیاری به دست آورد و در عرصه های مختلف حضور درخشان داشت. اما با وجود تمامی این توفیقات هنوز هم تیاتر این استان نیازمند اندیشه های نو و تازه است، بدون شک باید برای فراهم شدن زمینه حضور همه فعالان این عرصه تلاش بیشتری شود.

یکی از پیشکسوتان تیاتر جنوب خراسان رضوی در همین خصوص به ایرامکس گفت: خوشبختانه در سال های اخیر پیشرفت های خوبی را در تیاتر برخی شهرستان های خراسان رضوی شاهد هستیم.

محمدناصری اظهار کرد: با وجود اینکه شهرستان ها با توجه به بضاعتی که دارند و حضور جوان هایی که در کنار پیشکسوتان تیاتر فعالیت می کنند این هنر روزگار خوبی دارد اما حمایت از تیاتر از سوی نهادهای دولتی به سبب کمبود بودجه بسیار کمرنگ شده است.

حمایت های اشخاص نباشد جشنواره ها برگزار نمی شود

وی با تاکید بر اینکه معتقدم باید نهادهای دولتی غیر از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به کمک این هنر بیایند، گفت: با اینکه تنها بخشی از بودجه تیاتر برای دکور، لباس و هزینه های دیگر لازم است؛ اما این اعتبارات وجود ندارد و اگر هم کمک های مالی در شهرستان ها می شود از طرف اشخاص است.

پیشکسوت تیاتر افزود: باید اقرار کرد که اگر حمایت های اشخاص در شهرستان ها نباشد شاهد برگزاری جشنواره ها نخواهیم بود و در سال تنها یک یا دو جشنواره بیشتر برگزار نخواهد شد که آن هم به واسطه عدم امکانات سطح کیفیت مطلوبی نخواهد داشت.

وی در پاسخ به این سوال که چرا تاکنون تیاتر به عنوان یک کالای فرهنگی در سبد خانوارها قرار نگرفته است؟ گفت: در سراسر دنیا تیاتر سازمان یافته است، اگر در ایران هم همین گونه باشد تیاتر به عنوان یک کالای فرهنگی در سبد خانوارها قرار خواهد گرفت.

ناصری با بیان اینکه اگر آموزش تیاتر از مهدکودک ها شروع شود به عنوان ضرورت وارد سبد خانوار خواهد شد، گفت: اکنون اجراها و فعالیت هایی که به صورت جسته و گریخته انجام می شود شاید در کوتاه مدت جواب دهد اما در بلند مدت موجب رشد فرهنگ تیاتر نخواهد شد.

تیاتر مانند نان، غذا و هوا ضرورت وجودی دارد

وی تاکید کرد: باید از دوران کودکی برای کودکان و خانواده ها این فرهنگ سازی صورت گیرد که تیاتر مانند نان، غذا و هوا ضرورت وجودی دارد، ولی اگر بخواهیم به این هنر تنها به برگزاری یک جشنواره اکتفا کنیم ممکن است کسانی که امسال هستند سال آینده نباشد و هیچ ضمانتی هم برای وجودشان نیست.

ناصری در خصوص کپی برداری در تیاتر اظهار کرد: کپی برداری شاید در سینما باشد اما در تیاتر من ندیدم و یا لااقل بسیار کم بوده است، البته باوجود اینکه مخالف این موضوع هستم اما موافق ایده گرفتن هستم. این که از یک اثر بزرگ در دنیا ایده بگیریم و با فرهنگ خود مطابقت دهیم تا تماشاگر عام هم بتواند از این فضا استفاده کند به نظر من ایرادی ندارد.

وی گفت: اینکه باید تیاتر بر اساس نیاز افراد تولید شود را قبول ندارم، اگر کارگردانی بخواهد تیاتری اجرا کند تا شبی چند نفر کار وی را ببینند قطعاً تفکر درستی نیست.

پیشکسوت هنرهای نمایشی عنوان کرد: اگر با توجه به سطح فرهنگ شهرستان ها خواسته باشیم کاری برای ذایقه مخاطب اجرا کنیم جُنگ محسوب می شود، چون افراد می آیند تا اوقات فراغت خود را پر کنند در صورتی که نمایش هنر اندیشه ها است و ما هم در تلاش هستیم در قالب یک نمایش و در مدت زمان مشخص یک فرهنگ و پیام انسانی را گسترش دهیم.

کسی که در ذهن خود تیاتر را برای خندیدن انتخاب کند نمی تواند اندیشه کند

وی خاطرنشان کرد: بدون شک کسی که در ذهن و نگاه خود تیاتر را برای خندیدن انتخاب کند نخواهد توانست اندیشه کند، معتقدم وقتی پرده صحنه تیاتر بسته می شود تازه باید دریچه های ذهنی تماشاگر باز شود، ولی اگر بخواهیم تیاتر سطحی و پیش پا افتاده به مردم ارایه دهیم نمی توان به گسترش تیاتر کمک کرد.

ناصری از تیاتر به عنوان هنر والایی نام برد که از هر روشی نمی شود آن را بازگو کرد و همانند یک کار بازاری می شود که از عهده هر کس بر می آید.

وی در پاسخ به سوال دیگر ایرامکس مبنی بر اینکه چرا آن گونه که به تیاترهای مشهد توجه می شود به تیاترهای شهرستان ها توجهی نمی شود؟ گفت: دلیل اصلی نبود زیرساخت های لازم در شهرستان ها است، اکنون در مشهد چندین سالن تیاتر داریم که مدیریت شده و با یک سیستم منظم پیش می رود ولی در شهرستان ها این گونه نیست و تنها در سال 4 یا 5 تیاتر اجرا می شود.

این پیشکسوت تیاتر عنوان کرد: هرچند نیروی توانمند در شهرستان ها بسیار زیاد است اما زیرساخت لازم وجود ندارد، ولی اگر امکانات لازم فراهم شود جای کار بسیار زیاد است.

وی افزود: متاسفانه به دلیل نبود سالن استاندارد و فضای مناسب در شهرستان ها گروه هایی که برای شرکت در جشنواره ها می آیند مجبورند بعد از اجرا به شهر خود برگردند و کارهای دیگران را نبینند.

جای آموزش بسیار خالی است

ناصری هم چنین در خصوص کیفیت متن های نمایشی که امروزه برخی از نویسندگان جوان می نویسند، تصریح کرد: در این خصوص جای آموزش بسیار خالی است، در بعد آموزشی نمایشنامه نویسی به عنوان پایه تیاتر هنوز مقداری مشکل داریم که امیدواریم مرکز هنرهای نمایشی فکری به حال این موضوع کند، ولی همین که جوانان می نویسند و تجربه کسب می کنند غنیمت است ولی نیاز به راهنمایی بیشتری دارند.

وی اظهار کرد: امیدواریم بتوانیم در سال 1403 در بخش آموزش نمایشنامه نویسی از وجود فارغ التحصیلان این رشته بهره بیشتری ببریم، بدون شک اگر جوانان ما همت بیشتری کنند نمایشنامه نویسان خوبی در شهرهای خراسان خواهیم داشت.

پیشکسوت هنرهای نمایشی در ادامه گفت: طبیعتاً افراد تحصیل کرده خواهند توانست جای افراد پیشکسوت و با تجربه را بگیرند، کسانی که از دانشگاه فارغ التحصیل شده اند تجربه های خوبی دارند و این کمک بسیاری به پیشرفت جوانان می کند، بدون شک این اقتضای دنیا است که باید نسل تغییر کند و این اتفاق به مرور دارد در کشور می افتد.

وی با اشاره به مهم ترین عاملی که به تیاتر شهرستان ها ضربه زده است، گفت: هنوز ما در شهرستان ها تفاوت یک تیاتر کیفی که با زبان غیرمستقیم با تماشاگر ارتباط برقرار کند و نمایش نامه هایی که مثلاً می خواهد بگوید دروغ، دزدی و حسادت بد است را نمی دانیم.

ناصری افزود: چون هنوز تفاوت بین تیاتر جدی، درام و اصلی را با تیاترهایی که برخی مواقع در شهرستان ها اجرا می شود نمی دانیم، باید سعی شود با برنامه ها و برگزاری ورکشاپ هایی در این خصوص افراد بیشتر با این تفاوت ها آشنا شوند.

می شود به تیاتر نگاهی اقتصادی داشت

وی در ادامه با بیان اینکه می شود به تیاتر نگاهی صرفاً اقتصادی داشت، افزود: با زیر ساخت هایی که فراهم شده مردم عادت کردند و با تهیه بلیت برای تیاترهای خاص به مرور دارند از تیاترهایی که صرفاً خنده دار است فاصله می گیرند، در چند شهر هم شاهدم که تماشاگران برای دیدن تیاترهای جدی بلیت تهیه کرده و به تماشا می نشینند.

پیشکسوت هنرهای نمایشی با اظهار تاسف از اینکه تیاتر در تمامی شهرهای خراسان رضوی اجرا نمی شود، اظهار کرد: اکنون در شهرهای سبزوار، کاشمر، تربت حیدریه، تربت جام، چناران و قوچان تیاتر اجرا می شود و اگر اجراهای عمومی استمرار نداشته باشد ارتباط بین تماشاچی و این هنر قطع می شود.

وی تاکید کرد: متاسفانه اکنون فقط برخی شب ها چراغ تیاتر روشن است، به همین دلیل باید متولیان تیاتر در شهرستان ها امکانات سخت افزاری مورد نیاز را فراهم کرده و از تولیدات بومی حمایت بیشتری کنند.

 پایان خبر ایرامکس