۸ آبان در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری ایرامکس، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۸ آبان برابر ۲۹ اکتبر را ورق می‌زنیم.  

*** 

عمیق‌ترین تونل لوله‌ای غوطه‌ور جهان 

۲۹ اکتبر ۲۰۱۳ میلادی برابر با ۸ آبان ۱۳۹۲ خورشیدی، تونل ریلی مرمره زیر تنگه بُسفر برای سفرهای عمومی باز شد و بیش‌از 3۰۰هزار نفر ازطریق آن در نودمین سالگرد جمهوری ترکیه تردد کردند. این اولین تونل دریایی جهان است که دو قاره را به هم متصل می‌کند و به‌عنوان عمیق‌ترین تونل لوله‌ای غوطه‌ور در دنیا شناخته می‌شود. این تونل به طول ۱۳.۵ کیلومتر زیر دریای مرمره قرار دارد. این پروژه کازلی‌چشمه در استانبول اروپایی را به و آیرلیک‌چشمه در بخش آسیایی به هم متصل می‌کند. این تونل از دو تونل تک‌مسیر با سه ایستگاه راه‌آهن زیرزمینی تشکیل شده است. مارس ۲۰۱۹ بخش روی زمینی پروژه مرمره تکمیل شد و ترافیک عادی قطار شامل رفت و آمد مسافران در کل خط و خدمات باری از طریق تونل شروع شد.  

ترمیم استخوان با برق 

۲۹ اکتبر ۱۹۷۱ میلادی برابر با ۸ آبان ۱۳۵۰ خورشیدی، اولین استفاده موفقیت‌آمیز از جریان الکتریستیه برای ترمیم شکستگی استخوان ازسوی جراحان دانشگاه پنسیلوانیا گزارش شد. رابطه بین نیروهای فیزیکی و زیست‌شناسی استخوان از اواسط سده نوزدهم شناخته شده است. نیروهای مکانیکی، نیروهای الکتریکی، نیروهای مغناطیسی و امواج فراصوت همگی در سطوحی از تأثیر بر رشد و ترمیم استخوان تاثیر دارند. تحریک الکتریکی استخوان به‌عنوان یک روش موثر و غیرتهاجمی برای افزایش ترمیم استخوان و درمان جوش نخوردن شکستگی معرفی شده است. وقتی استخوان انسان خم یا شکسته می‌شود، بار الکتریکی ایجاد می‌کند. این بار الکتریکی کم، سازوکار ترمیم داخلی بدن را تحریک می‌کند. متاسفانه، شواهد بالینی برای اثربخشی تحریک الکتریکی محدود است اما نمونه معرفی‌شده از سوی جراحان دانشگاه پنسیلوانیا از نمونه‌های موفق در این حوزه به‌شمار می‌رود.  

 

عبور از کنار سیارک گاسپرا 

۲۹ اکتبر ۱۹۹۱ میلادی برابر با ۸ آبان ۱۳۷۰ خورشیدی، کاوشگر فضایی گالیله به اولین شیء ساخته بشر تبدیل شد که از کنار سیارکی به نام گاسپرا عبور کرد و نزدیکترین مسیر خود را از این جرم، در فاصله هزارو۶۰۴ کیلومتری و با سرعت ۸ کیلومتر‌بر‌ثانیه پیمود. این تماس از نزدیک، داده‌های زیادی ازجمله ۱۵۰ تصویر ارائه کرد که نشان می‌دهد گاسپرا دارای دهانه‌های متعددی است و به نظر می‌رسد از زمان شکل‌گیری‌اش متحمل برخوردهای بسیاری شده است. گاسپرا حدود ۲۰ کیلومتر طول دارد و در کمربند اصلی سیارکی بین مریخ و مشتری دور خورشید می‌چرخد. اخترشناس اکراینی گریگوری نیکولایویچ نوجمین در سال ۱۹۱۶ سیارک ۹۵۱ گاسپرا کرد.  

مسن‌ترین انسان در فضا 

۲۹ اکتبر ۱۹۹۸ میلادی برابر با ۸ آبان ۱۳۷۷ خورشیدی، جان گلن فضانورد آمریکایی با شاتل فضایی دیسکاوری به فضا رفت. گلن نخستین‌بار در سال ۱۹۶۲ سوار با کپسول فضایی فرند‌شیپ- ۷ به فضا رفت و به اولین آمریکایی در مدار زمین‌مرکزی و سومین آمریکایی در فضای بیرونی تبدیل شد. زمانی که برای دومین‌بار به‌عنوان یکی از خدمه ماموریت STS-95 شاتل دیسکاوری به فضا رفت ۷۷ سال داشت و سناتور ایالات متحده از اوهایو بود. این‌بار به‌عنوان مسن‌ترین انسانی که به فضا سفر کرده است مطالعاتی درباره اشتراکات بین اثرات پرواز فضایی و پیری انجام داد. نتایج تحقیقات ریزگرانشی او به کاربردهای تجاری محصول‌محور در زمینه‌های متنوعی مانند پزشکی، کشاورزی و تولید مربوط می‌شد. این ماموریت ۹ روزه در ۷ نوامبر ۱۹۹۸، پس از ۱۳۴ گردش به دور زمین، بازگشت.