پیچیده ترین بمب افکن تاریخ/ غولی اتمی که رکورد شکست

تینا مزدکی_هواپیمای رهگیر XF-۱۰۸ Rapier هواپیمای رهگیر پیشنهادی بود که پیش از ساخت حتی یک نمونه ی قابل پرواز لغو شد. Rapier هرگز به واقعیت تبدیل نشد اما بخش هایی از طراحی آن در هواپیمایی با مقیاس کوچک تر وارد چرخه تولید شد یعنی A-۵ Vigilante با نام دیگر A۳J.

در سال ۱۹۶۱ هواپیمای A-۵ به ارتفاع حدود ۶.۵ کیلومتر بالاتر از رکورد جهانی موجود در آن زمان یعنی ارتفاع ۹۱ هزار پایی (حدود ۲۷۷۰۰ متر) پرواز کرد. تنها ۱۶۷ فروند A-۵ ساخته شد و این هواپیما مدت کوتاهی در خدمت بود.

معرفی A-۵ Vigilante

حتی حالا پس از گذشت دهه ها دیدن عکس های A-۵ روی عرشه ی ناو هواپیمابر عجیب به نظر می رسد. این هواپیما حتی با وجود باله هایی که به سمت بالا جمع می شوند تا فضای پارک بهتری داشته باشد بازهم  برای آن فضا بیش ازحد بزرگ به نظر می رسد. در واقع A-۵ حدود ۲۳ متر طول ۵.۸ متر ارتفاع و ۱۶ متر دهانه ی بال داشت و مساحت بال هایش بیش از ۶۵ متر مربع بود!

حداکثر وزن برخاست A-۵ معادل ۲۸۶۲۰ کیلوگرم بود. برای درک بهتر از اندازه ی A-۵ کافی ست آن را با جنگنده ی F-۱۴ Tomcat یکی از بزرگ ترین جنگنده هایی که تاکنون از روی ناو هواپیمابر عملیات انجام داده است مقایسه کنیم. F-۱۴ تنها ۱۹ متر طول ۵ متر ارتفاع داشت و بال هایش هنگام جمع شدن حدود ۱۱.۵ متر می شد.

با دو موتور General Electric J۷۹ که هرکدام نیروی رانشی معادل ۷۷۰۰ کیلوگرم داشتند A-۵ می توانست به سرعتی معادل ۲ ماخ برسد. این هواپیما نسبت رانش به وزن ۰.۷۲ نرخ اوج گیری ۲۴۰۰ متر در دقیقه و سقف پروازی استاندارد ۱۵۸۰۰ متر داشت. با این حال A-۵ در یک مورد موفق به پرواز در ارتفاعی بسیار بالاتر شد؛ به طرز خارق العاده ای در سال ۱۹۶۱ این هواپیما به ارتفاع رکوردشکن ۹۱۰۰۰ پا (حدود ۲۷۷۰۰ متر) رسید. این رکورد حدود ۶.۵ کیلومتر بالاتر از رکورد قبلی بود و برای ۱۳ سال دست نخورده باقی ماند.

برای رسیدن به چنین ارتفاع خیره کننده ای A-۵ به حداکثر سرعت خود یعنی ماخ ۲.۱ رسید و سپس با بالا کشیدن دماغه وارد مسیری بالستیک شد و هواپیما را به ارتفاعی رساند که بالاتر از حدی باشد که بال ها قادر به ایجاد نیروی لیفت شوند. همان طور که هواپیما صعود می کرد هوا آن قدر رقیق می شد که موتور در نهایت خاموش شد. در آن لحظه خلبان کنترل را رها کرد تا A-۵ دوباره به ارتفاعاتی برسد که بال ها و موتور بتوانند به طور عادی عمل کنند.

A-۵ یکی از نخستین بمب افکن های اتمی بود

اما سرعت و سقف پرواز A-۵ صرفاً وسیله ای برای رسیدن به یک هدف بودند. هدف نهایی تحویل سلاح های هسته ای بود. با دارا بودن محفظه ی تسلیحات داخلی A-۵ برای حمل محموله ای خاص طراحی شده بود؛ یعنی یک بمب اتمی سقوط آزاد یا دو بمب متعارف Mark ۸۳ یا Mark ۸۴ به ترتیب با وزن ۴۵۰ کیلوگرم و ۹۰۰ کیلوگرم.

نقش A-۵ به عنوان بمب افکن هسته ای عمر چندانی نداشت. در اوایل دهه ۱۹۶۰ استراتژی هسته ای نیروی دریایی ایالات متحده از تأکید بر بمب افکن های سرنشین دار فاصله گرفت و به سمت موشک های بالستیک شلیک شونده از زیردریایی ها متمایل شد این استراتژی ای است که تا به امروز ادامه دارد. بنابراین عملکرد هسته ای A-۵ خیلی زود پس از معرفی اش در ناوگان از نظر راهبردی منسوخ شد. نیروی دریایی با نگاهی کاربردی A-۵های موجود را از بمب افکن های هسته ای به هواپیماهای شناسایی پرسرعت تبدیل کرد نقشی که این هواپیما در طول جنگ ویتنام ایفا کرد. پس از جنگ ویتنام و همزمان با کاهش بودجه نظامی تأمین مالی A-۵ نیز قطع شد و این هواپیما از ناوگان کنار گذاشته شد.

منبع: nationalinterest

۵۸۳۲۳