تاریخچه ساخت هواپیما Bae 146 در انگلستان

هواپیمای BAe 146 یک جت منطقه ای بریتانیایی نقش مهمی در صنعت هوانوردی ایفا کرده است. این هواپیما که توسط بریتیش آئرواسپیس (BAe) طراحی و تولید شد به دلیل عملکرد خوب در فرودگاه های کوچک و کم ترافیک صدای کم و قابلیت اطمینان بالا به سرعت محبوبیت یافت. در این مقاله به بررسی تاریخچه ساخت این هواپیما در انگلستان انواع مدل ها مشخصات فنی و کاربردهای آن در ایران و سراسر جهان می پردازیم.

British Aerospace و BAE Systems Aircraft

بریتیش آئرواسپیس (British Aerospace) یک شرکت هوافضای بریتانیایی بود که در سال 1977 از طریق ادغام چند شرکت بزرگ هواپیماسازی بریتانیا از جمله هاوکر سیدلی و بریستول تأسیس شد. این شرکت در طول فعالیت خود نقش مهمی در طراحی و تولید انواع هواپیماهای مسافربری نظامی و تجاری ایفا کرد. در سال 1999 بریتیش آئرواسپیس با شرکت مارکونی الکترونیک سیستمز ادغام شد و شرکت جدید BAE Systems شکل گرفت. BAE Systems نیز به عنوان یکی از بزرگترین شرکت های صنایع دفاعی و هوافضایی جهان به تولید و توسعه انواع هواپیماها و تجهیزات مرتبط با آن ادامه می دهد.

تاریخچه ی هواپیما BAe 146

ایده ساخت هواپیمای BAe 146 در دهه 1970 شکل گرفت. شرکت هاوکر سیدلی در سال 1973 پروژه HS.146 را با هدف طراحی و تولید یک هواپیمای منطقه ای با ظرفیت 70 مسافر آغاز کرد. این هواپیما قرار بود جایگزینی برای هواپیماهای توربوپراپ قدیمی مانند هاوکر سیدلی HS.748 و فوکر F27 باشد. با این حال به دلیل مشکلات اقتصادی و رکود بازار هواپیما پروژه HS.146 در سال 1974 متوقف شد. در سال 1978 شرکت بریتیش آئرواسپیس که جانشین هاوکر سیدلی شده بود این پروژه را دوباره احیا کرد و هواپیمای BAe 146 متولد شد.

معرفی هواپیمای BAe معروف به جت منطقه ای

هواپیمای BAe 146 یک هواپیمای جت منطقه ای است که به دلیل صدای کم قابلیت نشست و برخاست در باندهای کوتاه و عملکرد خوب در فرودگاه های مرتفع و گرم به شهرت رسیده است. این هواپیما با داشتن چهار موتور توربوفن قادر است تا 112 مسافر را در مسافت های کوتاه و متوسط جابجا کند. طراحی بال بالا و دم T شکل به BAe 146 کمک می کند تا در شرایط مختلف آب و هوایی و فرودگاه های گوناگون عملکرد مطلوبی داشته باشد.

درباره ی هواپیما BAe 146 در ایران

هواپیمای BAe 146 از اواخر دهه 1370 شمسی وارد ناوگان هوایی ایران شد و در شرکت های هواپیمایی مختلفی از جمله ماهان ایر قشم ایر تابان ایر و یزد ایر به خدمت گرفته شد. این هواپیما به دلیل قابلیت های ویژه ای که دارد برای پرواز در مسیرهای داخلی و منطقه ای که دارای فرودگاه های با باندهای کوتاه هستند بسیار مناسب است. همچنین صدای کم این هواپیما باعث شده تا در فرودگاه های نزدیک به مناطق مسکونی نیز بتوان از آن استفاده کرد.

انواع سری های هواپیمای BAe 146 در جهان

هواپیمای BAe 146 در سه مدل اصلی تولید شده است:

• BAe 146-100: مدل پایه با ظرفیت 70 تا 82 مسافر
• BAe 146-200: مدل با بدنه کشیده تر و ظرفیت 85 تا 100 مسافر
• BAe 146-300: مدل با بدنه کشیده تر و ظرفیت 97 تا 112 مسافر

علاوه بر این مدل های مسافربری مدل های باری با نام های BAe 146QT (Quiet Trader) و BAe 146QC (Quick Change) نیز تولید شده اند که قابلیت حمل بار و مسافر را به طور همزمان دارند.

هواپیما BAe Avro نمونه پیشرفته شرکت BAE

در اوایل دهه 1990 شرکت بریتیش آئرواسپیس تصمیم گرفت تا با ارتقاء و بهبود BAe 146 نسل جدیدی از این هواپیما را با نام Avro RJ به بازار عرضه کند. هواپیماهای Avro RJ شامل مدل های RJ70 RJ85 و RJ100 بودند که در واقع نسخه های ارتقاء یافته BAe 146-100 BAe 146-200 و BAe 146-300 محسوب می شدند. از جمله تغییرات مهم در Avro RJ می توان به استفاده از موتورهای جدیدتر و قوی تر سیستم های الکترونیکی پیشرفته تر و طراحی داخلی مدرن تر اشاره کرد.

هواپیماهای شرکت BAe در ایران

شرکت های هواپیمایی ایرانی متعددی از هواپیماهای BAe 146 و Avro RJ در ناوگان خود استفاده کرده اند. ماهان ایر به عنوان بزرگترین اپراتور این هواپیما در ایران سال ها از BAe 146 و Avro RJ در مسیرهای داخلی و منطقه ای خود بهره برده است. قشم ایر تابان ایر و یزد ایر نیز از دیگر شرکت هایی هستند که در دوره های مختلف از این هواپیما در ناوگان خود استفاده کرده اند. استفاده از این هواپیما به دلیل قابلیت های خاص خود در ناوگان شرکت های ایرانی بسیار مفید بوده است.

هواپیما HS 146 رقیبی برای فوکر F27

هواپیمای HS 146 که بعدها به BAe 146 تغییر نام داد به عنوان رقیبی برای هواپیماهای توربوپراپ مانند فوکر F27 Friendship طراحی شده بود. هدف از ساخت این هواپیما ارائه یک گزینه جت منطقه ای با صدای کم مصرف سوخت بهینه و قابلیت عملکرد در فرودگاه های کوچک بود. BAe 146 توانست با ارائه این ویژگی ها به رقیبی جدی برای فوکر F27 و سایر هواپیماهای توربوپراپ در بازار هواپیماهای منطقه ای تبدیل شود.

مدل BAe 146-100 نام اولین مدل هواپیمای انگلیسی

BAe 146-100 اولین مدل از خانواده BAe 146 بود که در سال 1983 وارد خدمت شد. این هواپیما با ظرفیت 70 تا 82 مسافر برای پرواز در مسیرهای کوتاه و منطقه ای طراحی شده بود. BAe 146-100 به دلیل صدای کم و قابلیت نشست و برخاست در باندهای کوتاه به سرعت در بین شرکت های هواپیمایی کوچک و متوسط محبوبیت یافت.

هواپیمای BAe 146-200 بریتانیایی با افزایش طول

BAe 146-200 مدل توسعه یافته BAe 146-100 بود که با افزایش طول بدنه ظرفیت مسافر آن به 85 تا 100 نفر افزایش یافته بود. این مدل با ارائه فضای بیشتر برای مسافران و بار توانست نظر شرکت های هواپیمایی بزرگتر را نیز به خود جلب کند. BAe 146-200 به دلیل عملکرد خوب و قابلیت اطمینان بالا به یکی از پرفروش ترین مدل های خانواده BAe 146 تبدیل شد.

هواپیمای BAe 146-300 بریتانیایی ارتقای مدل قبلی

BAe 146-300 آخرین مدل از سری BAe 146 بود که با افزایش طول بدنه و ارتقاء سیستم های داخلی ظرفیت مسافر آن به 97 تا 112 نفر افزایش یافت. این مدل با ارائه بیشترین ظرفیت در بین مدل های BAe 146 برای پرواز در مسیرهای پرتردد منطقه ای بسیار مناسب بود. BAe 146-300 با ارائه عملکردی بهبود یافته و ظرفیتی بیشتر توانست جایگاه خود را در بازار هواپیماهای منطقه ای تثبیت کند.

مدل نظامی هواپیمای انگلیسی با نام BAe 146STA

شرکت بریتیش آئرواسپیس در طول دوران تولید BAe 146 مدل های نظامی مختلفی از این هواپیما را نیز پیشنهاد داد. یکی از این مدل ها BAe 146STA (Sideloading Tactical Airlifter) بود که به عنوان یک هواپیمای ترابری تاکتیکی با قابلیت حمل بار از طریق درب کناری طراحی شده بود. این مدل با داشتن قابلیت های ویژه ای مانند حمل تجهیزات نظامی انتقال نیرو و تخلیه مجروحان می توانست نقش مهمی در عملیات نظامی ایفا کند. با این حال به دلیل عدم وجود مشتری BAe 146STA هرگز به تولید انبوه نرسید.

مدل هواپیما Avro RJ با کابین خلبان پیشرفته

هواپیماهای Avro RJ که به عنوان نسل جدید BAe 146 شناخته می شوند با بهره گیری از کابین خلبان پیشرفته تجربه پرواز بهتری را برای خلبانان فراهم می کنند. این کابین خلبان مجهز به سیستم های الکترونیکی مدرن نمایشگرهای دیجیتال و سیستم های ناوبری پیشرفته است که به خلبانان کمک می کند تا با دقت و ایمنی بیشتری هواپیما را کنترل کنند. استفاده از کابین خلبان پیشرفته در Avro RJ باعث افزایش کارایی و کاهش بار کاری خلبانان شده است.

مدل هواپیمای Avro RJX نسل آخر هواپیمای BAe

Avro RJX به عنوان آخرین نسل از خانواده BAe 146/Avro RJ با هدف ارائه عملکردی بهبود یافته و کاهش هزینه های عملیاتی طراحی شده بود. این مدل با استفاده از موتورهای جدیدتر و کارآمدتر مصرف سوخت کمتری داشت و برد پروازی آن افزایش یافته بود. همچنین Avro RJX با داشتن سیستم های الکترونیکی پیشرفته تر و طراحی داخلی مدرن تر تجربه بهتری را برای مسافران فراهم می کرد. با این حال به دلیل مشکلات مالی و تصمیم شرکت BAE Systems برای خروج از بازار هواپیماهای منطقه ای پروژه Avro RJX در سال 2001 متوقف شد و تنها سه فروند از این هواپیما ساخته شد.

مشخصات فنی هواپیما BAe 146

هواپیمای BAe 146 دارای مشخصات فنی زیر است:

• طول: 28.6 متر (BAe 146-200)
• عرض بال: 26.3 متر
• ارتفاع: 8.6 متر
• موتور: 4 موتور توربوفن Avco Lycoming ALF 502
• ظرفیت مسافر: 85 تا 100 نفر (BAe 146-200)
• برد پروازی: 2900 کیلومتر
• حداکثر سرعت: 800 کیلومتر در ساعت

هواپیماهای خانواده BAE

خانواده هواپیماهای BAE شامل مدل های مختلفی از هواپیماهای مسافربری نظامی و تجاری است که توسط شرکت بریتیش آئرواسپیس و BAE Systems طراحی و تولید شده اند. از جمله مهمترین هواپیماهای این خانواده می توان به BAe 125 BAe 146 Avro RJ Hawk و Typhoon اشاره کرد. این هواپیماها با ارائه عملکردی مطلوب و قابلیت اطمینان بالا نقش مهمی در صنعت هوانوردی ایفا کرده اند.

مشخصات کلی هواپیماهای BAe

هواپیماهای BAe به طور کلی دارای مشخصات زیر هستند:

• طراحی بال بالا: این طراحی باعث می شود تا هواپیما بتواند در باندهای کوتاه و فرودگاه های مرتفع به راحتی نشست و برخاست کند.
• صدای کم: هواپیماهای BAe به دلیل استفاده از موتورهای کم صدا برای پرواز در فرودگاه های نزدیک به مناطق مسکونی بسیار مناسب هستند.
• قابلیت اطمینان بالا: هواپیماهای BAe با استفاده از قطعات با کیفیت و طراحی مقاوم دارای قابلیت اطمینان بالایی هستند و نیاز به تعمیر و نگهداری کمتری دارند.

هواپیمای بریتیش آئرواسپیس ایران ایر

ایران ایر هرگز از هواپیماهای بریتیش آئرواسپیس (BAe) در ناوگان خود استفاده نکرده است. این شرکت هواپیمایی بیشتر به استفاده از هواپیماهای بوئینگ ایرباس و فوکر در ناوگان خود تمایل داشته است. با این حال شرکت های هواپیمایی دیگری در ایران مانند ماهان ایر قشم ایر و تابان ایر از هواپیماهای BAe 146 و Avro RJ در ناوگان خود استفاده کرده اند.

هواپیمای BAe 146 ساخت کدام کشور است؟

هواپیمای BAe 146 در کشور انگلستان توسط شرکت بریتیش آئرواسپیس (British Aerospace) طراحی و تولید شده است.

هواپیمای BAe 146 چه ویژگی هایی دارد؟

صدای کم قابلیت نشست و برخاست در باندهای کوتاه عملکرد خوب در فرودگاه های مرتفع و گرم و قابلیت اطمینان بالا از ویژگی های این هواپیما است.

هواپیمای BAe 146 در چه مواردی استفاده می شود؟

این هواپیما در مسیرهای کوتاه و متوسط پروازهای منطقه ای و فرودگاه های با باندهای کوتاه استفاده می شود.

تفاوت مدل های مختلف هواپیمای BAe 146 چیست؟

تفاوت در ظرفیت مسافر طول بدنه و برخی مشخصات فنی دیگر از تفاوت های اصلی مدل های مختلف این هواپیما است.

آیا هواپیمای BAe 146 در ایران وجود دارد؟

بله این هواپیما در ناوگان شرکت های هواپیمایی ماهان ایر قشم ایر و یزد ایر در ایران وجود دارد.

هواپیمای BAE توسط چه شرکت هایی تولید شده است؟

این هواپیما توسط شرکت بریتیش آئرواسپیس (British Aerospace) و BAE Systems تولید شده است.

هواپیمای BAE چه کاربردهایی دارد؟

حمل و نقل مسافر و بار در مسیرهای کوتاه و متوسط پروازهای منطقه ای و استفاده در فرودگاه های با باندهای کوتاه از کاربردهای آن است.

هواپیمای BAE چه مزایا و معایبی دارد؟

مزایا: صدای کم قابلیت نشست و برخاست در باندهای کوتاه. معایب: راحتی کمتر نسبت به هواپیماهای بزرگتر تکان های جانبی بیشتر در هنگام نشست.