تاریخچه بلک فرایدی Black Friday

در دنیای تجارت و خرده فروشی روزهایی وجود دارند که به دلیل تخفیف های استثنایی و فرصت های خرید بی نظیر به یک رویداد بزرگ تبدیل می شوند. یکی از این روزها بلک فرایدی یا جمعه سیاه است. این روز که در آخرین جمعه ماه نوامبر و پس از روز شکرگزاری در ایالات متحده برگزار می شود به عنوان آغاز فصل خرید کریسمس شناخته شده و میلیون ها نفر در سراسر جهان را به خود جذب می کند. اما بلک فرایدی تنها یک روز تخفیف نیست؛ بلکه دارای تاریخچه ای غنی و تحولاتی است که در طول زمان شکل گرفته اند.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید عبارت «جمعه سیاه» در ابتدا به دلیل ترافیک سنگین و هرج ومرجی که در خیابان ها ایجاد می شد توسط پلیس فیلادلفیا به کار رفت. اما به مرور زمان این نام به معنای سودآوری و رونق کسب وکارها تغییر یافت. امروزه بلک فرایدی به یک پدیده جهانی تبدیل شده و در کشورهایی مانند کانادا بریتانیا امارات متحده عربی و حتی ایران نیز برگزار می شود. هرچند که نحوه برگزاری و میزان استقبال از آن در هر کشور متفاوت است.

با گسترش اینترنت و خریدهای آنلاین بلک فرایدی نیز وارد فاز جدیدی شد. فروشگاه های آنلاین با ارائه تخفیف های ویژه در این روز امکان خرید آسان و بدون دردسر را برای مشتریان فراهم کردند. سایبر ماندی دوشنبه پس از بلک فرایدی نیز به عنوان یک روز ویژه برای خریدهای آنلاین معرفی شد. با این حال بلک فرایدی همواره با انتقاداتی نیز همراه بوده است. خشونت و جرائم ناشی از ازدحام جمعیت تاثیرات منفی بر محیط زیست و تردیدها در مورد واقعی بودن تخفیف ها از جمله چالش هایی هستند که در این روز مطرح می شوند.

هدف از این مقاله بررسی جامع تاریخچه بلک فرایدی از ریشه های اولیه آن تا تحولات امروزی است. ما به بررسی معنای این روز فلسفه حراج جمعه تاریخچه آن در ایران و سایر کشورها و همچنین انتقادات و راهکارهای خرید هوشمند در این روز خواهیم پرداخت. با ما همراه باشید تا با تمام ابعاد بلک فرایدی آشنا شوید و بتوانید از این فرصت به بهترین شکل ممکن استفاده کنید.

بلک فرایدی چیست؟

بلک فرایدی که در فارسی به جمعه سیاه نیز شناخته می شود یک رویداد خرید سالانه است که در آخرین جمعه ماه نوامبر پس از روز شکرگزاری در ایالات متحده برگزار می گردد. این روز به طور غیررسمی به عنوان آغاز فصل خرید کریسمس در نظر گرفته می شود و به دلیل تخفیف های گسترده و پیشنهادهای ویژه فروشگاه ها میلیون ها خریدار را به خود جذب می کند. در این روز فروشگاه های خرده فروشی از جمله فروشگاه های بزرگ زنجیره ای و کسب وکارهای کوچک تخفیف های قابل توجهی را بر روی محصولات خود ارائه می دهند که این امر باعث ایجاد صف های طولانی و ازدحام جمعیت در مراکز خرید می شود. بلک فرایدی تنها محدود به فروشگاه های فیزیکی نیست بلکه فروشگاه های آنلاین نیز در این رویداد شرکت کرده و تخفیف های ویژه ای را به صورت آنلاین ارائه می دهند. این روز فرصتی مناسب برای خریداران است تا کالاهای مورد نیاز خود را با قیمت های پایین تر از معمول تهیه کنند و برای کسب وکارها نیز فرصتی است تا فروش خود را افزایش دهند و موجودی انبار خود را تخلیه کنند.

تاریخچه بلک فرایدی

ریشه ی اولیه بلک فرایدی

ریشه های اولیه بلک فرایدی به دهه 1950 میلادی در شهر فیلادلفیا بازمی گردد. در آن زمان پس از روز شکرگزاری حجم زیادی از خریداران به خیابان ها و فروشگاه ها هجوم می آوردند که این امر باعث ایجاد ترافیک سنگین و هرج ومرج می شد. پلیس فیلادلفیا برای توصیف این وضعیت آشفته از عبارت «جمعه سیاه» استفاده کرد. این اصطلاح در ابتدا بار منفی داشت و به منظور اشاره به هرج ومرج و مشکلات ناشی از ازدحام جمعیت به کار می رفت. با این حال به مرور زمان معنای این عبارت تغییر کرد و به یک رویداد خرید و فروش بزرگ تبدیل شد. لازم به ذکر است که در آن دوران هیچ ارتباطی بین این شلوغی ها و تخفیف های ویژه وجود نداشت و تنها ازدحام جمعیت مد نظر بود.

تحول معنای بلک فرایدی

در دهه 1980 میلادی معنای بلک فرایدی به تدریج تغییر کرد و از یک اصطلاح منفی به یک عبارت مثبت تبدیل شد. خرده فروشان با استفاده از این نام سعی کردند تا این روز را به عنوان فرصتی برای افزایش فروش و سودآوری معرفی کنند. در حسابداری رنگ سیاه به معنای سود و رنگ قرمز به معنای ضرر است. از این رو خرده فروشان این ایده را مطرح کردند که بلک فرایدی روزی است که کسب وکارها از ضرر (قرمز) به سود (سیاه) می رسند. این تفسیر جدید به تدریج در بین مردم جا افتاد و بلک فرایدی به عنوان نمادی از رونق اقتصادی و فرصت های خرید ویژه شناخته شد. این تغییر معنا نقش مهمی در تبدیل بلک فرایدی به یک پدیده ملی و سپس جهانی ایفا کرد.

نخستین کاربرد عبارت بلک فرایدی

اولین کاربردهای ثبت شده از عبارت بلک فرایدی به دهه 1950 میلادی و شهر فیلادلفیا بازمی گردد. در این دوران پلیس این شهر از این اصطلاح برای توصیف ترافیک سنگین و هرج ومرجی که پس از روز شکرگزاری در خیابان ها ایجاد می شد استفاده می کرد. با این حال این عبارت به معنای امروزی آن یعنی روز تخفیف های ویژه هنوز رواج نیافته بود. در دهه 1960 میلادی تلاش هایی برای تغییر نام این روز به «جمعه بزرگ» صورت گرفت اما این تلاش ها موفقیت آمیز نبودند و عبارت بلک فرایدی همچنان به عنوان نامی برای این روز باقی ماند. در نهایت در دهه 1980 میلادی خرده فروشان با استفاده از این نام و ارائه تخفیف های ویژه معنای آن را به طور کامل تغییر دادند و بلک فرایدی را به یک رویداد خرید و فروش بزرگ تبدیل کردند.

فلسفه حراج جمعه

فلسفه اصلی حراج جمعه یا بلک فرایدی ارائه تخفیف های ویژه بر روی کالاها به منظور جذب مشتریان و افزایش فروش است. این تخفیف ها معمولاً به حدی جذاب هستند که مشتریان را ترغیب می کنند تا نیازهای خود را با هزینه کمتری برآورده کنند و برای خریدهای کریسمس و سال نو آماده شوند. از سوی دیگر فروشگاه ها نیز با ارائه این تخفیف ها می توانند موجودی انبار خود را تخلیه کرده و برای محصولات جدید آماده شوند. در سال های اخیر رقابت بین فروشگاه ها به حدی افزایش یافته است که مفهومی به نام «Doorbuster» به وجود آمده است. Doorbuster به کالاهایی با تخفیف ویژه گفته می شود که به تعداد محدود عرضه می شوند و باعث ایجاد صف های طولانی و ازدحام جمعیت در فروشگاه ها می شوند. این کالاها معمولاً از محصولات پرطرفدار و گران قیمت هستند که با تخفیف های باورنکردنی عرضه می شوند و به عنوان کاتالیزورهای اصلی حراج جمعه عمل می کنند.

تاریخ بلک فرایدی

تاریخ دقیق بلک فرایدی هر سال متفاوت است اما همیشه در آخرین جمعه ماه نوامبر و پس از روز شکرگزاری در ایالات متحده برگزار می شود. روز شکرگزاری چهارمین پنجشنبه ماه نوامبر است بنابراین بلک فرایدی یک روز پس از آن قرار می گیرد. این روز به طور سنتی به عنوان آغاز فصل خرید کریسمس در نظر گرفته می شود و بسیاری از فروشگاه ها در این روز تخفیف های ویژه ای را بر روی محصولات خود ارائه می دهند. به دلیل تغییر تاریخ روز شکرگزاری تاریخ بلک فرایدی نیز هر سال تغییر می کند اما همیشه در بازه زمانی بین 23 تا 29 نوامبر قرار دارد. این روز برای خریداران فرصتی است تا کالاهای مورد نیاز خود را با قیمت های پایین تر از معمول تهیه کنند و برای فروشگاه ها نیز فرصتی است تا فروش خود را افزایش دهند و موجودی انبار خود را تخلیه کنند.

بلک فرایدی در ایران

تاریخ بلک فرایدی در ایران

بلک فرایدی به شکل رسمی از اوایل دهه 1390 شمسی وارد فرهنگ خرید آنلاین در ایران شد. اولین پلتفرم های فروشگاهی که این رویداد را برگزار کردند فروشگاه های اینترنتی بودند که با الگوبرداری از تخفیف های جمعه سیاه جهانی حراجی هایی با نام «حراجمعه» ترتیب دادند. این رویداد به مرور جای خود را در بین خریداران ایرانی باز کرد و اکنون بسیاری از فروشگاه های آنلاین و حتی برخی فروشگاه های فیزیکی نیز در این روز تخفیف های گسترده ارائه می دهند. تاریخ دقیق این روز در ایران مانند نسخه جهانی به آخرین جمعه ماه نوامبر برمی گردد اما به دلیل اختلاف تقویم شمسی و میلادی هر سال در تاریخ متفاوتی از تقویم شمسی برگزار می شود. با این حال استقبال از بلک فرایدی در ایران همچنان رو به افزایش است و بسیاری از خریداران ایرانی منتظر این روز هستند تا از تخفیف های ویژه آن بهره مند شوند.

جمعه سیاه و خرید آنلاین

با گسترش اینترنت و افزایش محبوبیت خریدهای آنلاین جمعه سیاه نیز وارد فاز جدیدی شد. امروزه بسیاری از خریداران ترجیح می دهند به جای مراجعه حضوری به فروشگاه ها و تحمل صف های طولانی و ازدحام جمعیت خریدهای خود را به صورت آنلاین انجام دهند. فروشگاه های آنلاین نیز با ارائه تخفیف های ویژه و پیشنهادهای جذاب سعی می کنند تا مشتریان بیشتری را به سمت خود جذب کنند. خرید آنلاین در جمعه سیاه مزایای زیادی دارد از جمله صرفه جویی در زمان و هزینه امکان مقایسه قیمت ها و محصولات مختلف و دسترسی به طیف گسترده تری از کالاها. بسیاری از فروشگاه های آنلاین تخفیف های خود را از چند روز قبل از جمعه سیاه آغاز می کنند و تا پایان هفته ادامه می دهند. این امر به خریداران فرصت می دهد تا با دقت بیشتری محصولات مورد نظر خود را انتخاب کرده و از تخفیف ها بهره مند شوند. علاوه بر این برخی از فروشگاه های آنلاین پیشنهادهای ویژه ای را برای خریداران آنلاین ارائه می دهند که در فروشگاه های فیزیکی در دسترس نیستند.

بلک فرایدی در کشورهای دیگر

آمریکا

ایالات متحده آمریکا به عنوان خاستگاه بلک فرایدی همچنان مهم ترین و پرشورترین بازار برای این رویداد خرید است. در این کشور بلک فرایدی به طور سنتی یک روز تعطیل نیست اما بسیاری از شرکت ها به کارکنان خود اجازه می دهند تا در این روز مرخصی بگیرند و به خرید بروند. فروشگاه ها در آمریکا معمولاً از ساعات اولیه صبح جمعه سیاه باز می شوند و تخفیف های بسیار زیادی را بر روی محصولات خود ارائه می دهند. صف های طولانی و ازدحام جمعیت در مراکز خرید از ویژگی های بارز بلک فرایدی در آمریکا است. علاوه بر فروشگاه های فیزیکی فروشگاه های آنلاین نیز در این روز تخفیف های ویژه ای را ارائه می دهند و بسیاری از خریداران ترجیح می دهند خریدهای خود را به صورت آنلاین انجام دهند. بلک فرایدی در آمریکا تاثیر بسیار زیادی بر اقتصاد این کشور دارد و به عنوان یکی از مهم ترین رویدادهای خرید سالانه در نظر گرفته می شود.

بریتانیا

بلک فرایدی در بریتانیا در سال های اخیر به طور فزاینده ای محبوب شده است. اگرچه این رویداد در ابتدا با استقبال کمتری مواجه شد اما به تدریج جای خود را در بین خریداران بریتانیایی باز کرده است. فروشگاه های بریتانیایی نیز مانند همتایان آمریکایی خود در روز بلک فرایدی تخفیف های ویژه ای را بر روی محصولات خود ارائه می دهند. با این حال نحوه برگزاری بلک فرایدی در بریتانیا با آمریکا تفاوت هایی دارد. به عنوان مثال در بریتانیا فروشگاه ها معمولاً در ساعات عادی روز جمعه باز می شوند و تخفیف ها تا پایان روز ادامه دارند. همچنین فروشگاه های آنلاین در بریتانیا نقش مهم تری در بلک فرایدی ایفا می کنند و بسیاری از خریداران ترجیح می دهند خریدهای خود را به صورت آنلاین انجام دهند. بلک فرایدی در بریتانیا به عنوان یک فرصت مناسب برای خرید هدایای کریسمس و سایر کالاهای مورد نیاز با قیمت های پایین تر از معمول در نظر گرفته می شود.

کانادا

کانادا نیز از جمله کشورهایی است که بلک فرایدی در آن رواج دارد. در گذشته بسیاری از کانادایی ها برای استفاده از تخفیف های بلک فرایدی به آمریکا سفر می کردند اما در سال های اخیر فروشگاه های کانادایی نیز شروع به ارائه تخفیف های ویژه در این روز کرده اند. بلک فرایدی در کانادا معمولاً با استقبال خوبی از سوی خریداران مواجه می شود و بسیاری از فروشگاه ها در این روز فروش قابل توجهی را تجربه می کنند. فروشگاه های آنلاین نیز در کانادا نقش مهمی در بلک فرایدی ایفا می کنند و بسیاری از خریداران ترجیح می دهند خریدهای خود را به صورت آنلاین انجام دهند. بلک فرایدی در کانادا به عنوان یک فرصت مناسب برای خرید کالاهای مورد نیاز با قیمت های پایین تر از معمول در نظر گرفته می شود و به تدریج در حال تبدیل شدن به یک رویداد خرید مهم در این کشور است.

امارات متحده عربی

بلک فرایدی در امارات متحده عربی نیز در سال های اخیر رواج یافته است. با این حال به دلیل تفاوت های فرهنگی این رویداد با نام «جمعه سفید» شناخته می شود. فروشگاه های اماراتی نیز در روز جمعه سفید تخفیف های ویژه ای را بر روی محصولات خود ارائه می دهند و سعی می کنند تا مشتریان بیشتری را به سمت خود جذب کنند. جمعه سفید در امارات متحده عربی معمولاً با استقبال خوبی از سوی خریداران مواجه می شود و بسیاری از فروشگاه ها در این روز فروش قابل توجهی را تجربه می کنند. فروشگاه های آنلاین نیز در امارات متحده عربی نقش مهمی در جمعه سفید ایفا می کنند و بسیاری از خریداران ترجیح می دهند خریدهای خود را به صورت آنلاین انجام دهند. جمعه سفید در امارات متحده عربی به عنوان یک فرصت مناسب برای خرید کالاهای مورد نیاز با قیمت های پایین تر از معمول در نظر گرفته می شود و به تدریج در حال تبدیل شدن به یک رویداد خرید مهم در این کشور است.

سایبر ماندی

سایبر ماندی دوشنبه پس از بلک فرایدی یک رویداد خرید آنلاین است که در سال 2005 به وجود آمد. این روز به عنوان فرصتی برای فروشگاه های آنلاین در نظر گرفته شد تا تخفیف های ویژه ای را به مشتریان خود ارائه دهند و از این طریق فروش خود را افزایش دهند. سایبر ماندی به سرعت محبوبیت پیدا کرد و امروزه به یکی از مهم ترین رویدادهای خرید آنلاین در جهان تبدیل شده است. بسیاری از خریداران ترجیح می دهند به جای مراجعه حضوری به فروشگاه ها در بلک فرایدی خریدهای خود را در سایبر ماندی به صورت آنلاین انجام دهند. فروشگاه های آنلاین در سایبر ماندی تخفیف های بسیار زیادی را بر روی محصولات خود ارائه می دهند و بسیاری از خریداران می توانند کالاهای مورد نیاز خود را با قیمت های بسیار پایین تر از معمول تهیه کنند. سایبر ماندی به عنوان یک فرصت مناسب برای خرید کالاهای الکترونیکی پوشاک لوازم خانگی و سایر کالاهای مورد نیاز با قیمت های پایین تر از معمول در نظر گرفته می شود.

انتقادها

بلک فرایدی با وجود محبوبیت و فرصت های خریدی که ارائه می دهد همواره با انتقاداتی نیز همراه بوده است. برخی از این انتقادات عبارتند از:

• خشونت و جرائم: ازدحام جمعیت در فروشگاه ها و رقابت برای خرید کالاهای تخفیف دار گاهی اوقات منجر به خشونت و جرائم می شود.
• تاثیرات منفی بر محیط زیست: خرید بی رویه و مصرف گرایی بیش از حد تاثیرات منفی بر محیط زیست دارد.
• تردیدها در مورد واقعی بودن تخفیف ها: برخی از منتقدان معتقدند که تخفیف های ارائه شده در بلک فرایدی همیشه واقعی نیستند و فروشگاه ها ممکن است قیمت ها را قبل از تخفیف افزایش داده باشند.
• فشار روانی: رقابت برای خرید کالاهای تخفیف دار و ترس از دست دادن فرصت می تواند باعث ایجاد فشار روانی در خریداران شود.

خشونت و جرائم در جمعه سیاه

متاسفانه یکی از جنبه های منفی بلک فرایدی افزایش خشونت و جرائم در فروشگاه ها است. ازدحام جمعیت رقابت برای خرید کالاهای تخفیف دار و هیجان ناشی از این رویداد گاهی اوقات منجر به درگیری ها و رفتارهای خشونت آمیز می شود. در برخی موارد این درگیری ها حتی به جراحت و مرگ نیز منجر شده است. علاوه بر این بلک فرایدی فرصتی را برای سارقان و کلاهبرداران فراهم می کند تا از شلوغی و هرج ومرج موجود سوءاستفاده کنند. سرقت از فروشگاه ها جیب بری و کلاهبرداری های آنلاین از جمله جرائمی هستند که در این روز افزایش می یابند. برای جلوگیری از این مشکلات فروشگاه ها باید تدابیر امنیتی بیشتری را اتخاذ کنند و خریداران نیز باید هوشیار باشند و از خود و اموال خود محافظت کنند.

راهکارهای خرید هوشمند در روز بلک فرایدی

برای اینکه بتوانید از فرصت های خرید بلک فرایدی به بهترین شکل ممکن استفاده کنید و از مشکلات احتمالی جلوگیری کنید می توانید راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:

• برنامه ریزی کنید: قبل از شروع بلک فرایدی لیستی از کالاهای مورد نیاز خود تهیه کنید و فروشگاه هایی که این کالاها را با تخفیف ارائه می دهند شناسایی کنید.
• مقایسه قیمت ها: قبل از خرید قیمت ها را در فروشگاه های مختلف مقایسه کنید تا مطمئن شوید که بهترین قیمت را پیدا کرده اید.
• خرید آنلاین: اگر امکان دارد خریدهای خود را به صورت آنلاین انجام دهید تا از صف های طولانی و ازدحام جمعیت جلوگیری کنید.
• هوشیار باشید: مراقب باشید که در دام کلاهبرداران و فروشگاه های غیرمجاز نیفتید.
• بودجه تعیین کنید: قبل از شروع خرید بودجه ای را برای خود تعیین کنید و سعی کنید از آن تجاوز نکنید.

جمعه سیاه چه روزی است؟

جمعه سیاه در آخرین جمعه ماه نوامبر یک روز پس از روز شکرگزاری در ایالات متحده برگزار می شود.

چرا به این روز جمعه سیاه می گویند؟

در ابتدا به دلیل ترافیک سنگین و هرج ومرج اما بعدها به نشانه سودآوری فروشگاه ها نام گذاری شد.

بلک فرایدی چند روز است؟

بلک فرایدی به طور سنتی یک روز است اما بسیاری از فروشگاه ها تخفیف ها را تا آخر هفته ادامه می دهند.

حراج جمعه سیاه در دنیا از چه اهمیتی برخوردار است؟

بلک فرایدی به عنوان آغاز فصل خرید کریسمس فرصتی برای خرید با تخفیف و رونق کسب وکارها اهمیت دارد.

سایبر ماندی چیست؟

سایبر ماندی دوشنبه بعد از بلک فرایدی است و به خرید آنلاین با تخفیف های ویژه اختصاص دارد.

تخفیف های بلک فرایدی چقدر است؟

تخفیف ها متفاوت است اما معمولاً شامل تخفیف های قابل توجهی بر روی انواع کالاها می شود.

آیا در ایران هم بلک فرایدی داریم؟

بله بلک فرایدی در ایران با نام «حراجمعه» در برخی فروشگاه های آنلاین و فیزیکی برگزار می شود.